‘Wat ben je toch een controlfreak!’ Krijg je dat weleens te horen?
Je wilt er tot in de puntjes verzorgd uitzien. Je wilt dat je partner zich gedraagt. Dat je zoon niet zo snel spreekt. Dat je leidinggevende niet zo opschept. Dat je moeder niet zo zeurt …
Je bent gericht op wat de ander over je denkt en van je vindt. Je gaat ervan uit dat de ander hoge eisen aan je stelt en heel wat van je verwacht. Je hebt meer kans op faalangst en je wilt koste wat het kost gênante situaties, schaamte en schuldgevoelens voorkomen. Als je dit herkent, kan je neiging tot controleren voor de ander als dwangmatig voelen.
Je bent niet bezig met jezelf en niet bij jezelf. Je bent koortsachtig bezig de ander te beïnvloeden. En dat is zo jammer … want dat kun je niet! Sterker nog, dat is niet aan jou, en dat ‘mag’ je niet eens.
Controle willen houden is gebaseerd op het idee dat je de ander kunt beïnvloeden en dat je zaken kunt beheersen. De angst voor wat er kán gebeuren activeert je drang tot controle. Je wilt een in jouw ogen goede afloop bevorderen. Bijvoorbeeld je goede naam hoog houden, leuk gevonden worden en je niet hoeven schamen voor het gedrag van een ander. Maar jouw wens, of zeg maar gerust ‘eis’, voelt die ander en dat voelt ongemakkelijk. De ander ervaart dat ie niet goed genoeg is, perfect moet zijn, op z’n tenen moet lopen. Voelt zich door jou bekeken, gecontroleerd. En dan zijn er twee mogelijke reacties: óf de ander gooit de kont tegen de krib en denkt ‘*^%~#’, óf krijgt last van faalangst en trekt zich bijvoorbeeld terug.
Kortom, jouw drang tot beheersing brengt je in opperste staat van alertheid, waardoor je niet jezelf en zeker niet relaxt bent. En de ander kan indirect de boodschap krijgen dat ie niet goed genoeg is in jouw ogen.
Waar ben je nu zo bang voor. Wat voor ergs kan er gebeuren en wat betekent dat voor jou? Wat wil je onder controle krijgen? Zoek dat eens uit. Vraag eens wat jouw neiging tot controle houden betekent voor je naaste.
Mogelijk schrik je van de effecten die het heeft op jullie contact. En realiseer je je dat de meeste mensen met zichzelf bezig zijn en heel weinig met jou, met je leidinggevende, met je partner. Je ontdekt dat je, echt waar, geen invloed hebt op hoe de ander naar iets kijkt en hoe die iets ervaart.
Voel je dat je hoofd volop in de controlemodus is, ga dan bewegen. Denken en ‘controleren’ tegelijk is bijzonder lastig als je lichaam aan het werk is. Door je focus te verleggen stop je gepieker en gepeins. En kun je aandacht geven aan wat mooi, fijn en goed is, in plaats van aan wat er niet goed gaat.
Als je dat bewust doet en wilt zien, zul je dit mentaal en fysiek direct merken. Je voelt je lichter!
Petra, wat een waar artikel heb jij weer toegevoegd aan de vele die eraan vooraf gingen. Hartelijk dank voor dit inzicht.
Ineke