Inzichten

Ik ga uit van levenslang leren. Daarom streef ik er naar om dagelijks open te staan voor eye-openers. Die doe ik op in mijn dagelijkse ontmoetingen en door veel te lezen. Het zorgt ervoor dat ik scherp en alert blijf. Volgens mij belangrijke voorwaarden om mijn werk te kunnen doen. Hieronder treft u inzichten aan die ik graag met u deel. Het zijn voor mij belangrijke hulpmiddelen om naar situaties te kijken. Ik realiseer mij dat inzichten persoonlijk zijn en voor een ander niet hoeven te gelden. Mijn inzichten liggen niet vast maar zijn aan verandering onderhevig. Sommige scherp ik in de loop der tijd aan. Ik voeg regelmatig inzichten toe.

Vraag je om erkenning?

Heb je het gevoel dat niemand door heeft hoeveel werk je verzet? Ben je onzeker of de ander je waardeert? Heb je behoefte aan een compliment? Schaam je niet voor je behoefte aan erkenning. Je hebt aandacht en erkenning nodig om sterk in het leven te staan. We zijn wederzijds afhankelijk van elkaar. Vraag de ander wat hij/zij aan je waardeert, wat als positief wordt ervaren. Je zult merken dat de ander het plezierig vindt dat naar zijn/haar mening wordt gevraagd. De ander kan het als een vorm van erkenning ervaren dat zijn/haar erkenning als belangrijk wordt gezien.

Je eigen gelijk beperkt je

Als je eigen gelijk belangrijker is dan wat dan ook, dan blokkeert het je ontwikkelingen. Mogelijk zit trots je in de weg. Als je trots bent zie je jezelf als het centrum van alles. Je leeft je niet in in de ander. Pas als je je nieuwsgierigheid in de ander toont, door open vragen te stellen en geïnteresseerd te zijn in de antwoorden, creëer je ruimte. In deze ruimte  kunnen, met de informatie die de ander heeft gegeven, nieuwe perspectieven en inzichten ontstaan.

Vergelijken heeft geen zin

Vergelijk je jezelf met een ander, dan focus je je op de onvolmaaktheden van de ander. En je steekt energie in het vergroten van jezelf. Of je maakt de ander groter waardoor je jezelf klein maakt. Deze interne competitie, die snel kantelt naar wedijver, kost (te)veel energie. Gezonde competitie bestaat niet. Er ontstaat bedacht, gekunsteld gedrag. Dit onnatuurlijk gedrag zet je juist op een achterstand en zorgt voor onnodige spanning.

Verantwoordelijkheid voor jezelf

Je bent verantwoordelijk voor jezelf en je hebt verantwoordelijkheden over een ander. Je moet je bezighouden met je eigen gevoelens, je eigen houding, je eigen gedrag en met de verantwoordelijkheden die iedereen heeft. De ander is verantwoordelijk voor hetgeen hij of zij kan dragen. De last waar je dagelijks verantwoordelijk voor bent en die je kunt en moet dragen. Als de ander (tijdelijk) een bovenmatige last heeft die teneerdrukt, dan kun je hulp bieden. Voor iets wat een normale last is, ook al wordt die mogelijk door de ander niet zo ervaren, ligt de verantwoordelijkheid bij een ander. Je pakt hem/haar zijn menselijkheid af als je een verantwoordelijkheid overneemt die de ander, mogelijk met moeite, zelf dient op te pakken. Je maakt iemand kleiner dan hij/zij is.

Je emoties zijn een aanvullende taal

Je kunt je emoties als de woordenschat van je ziel zien. Het hoort groter en uitgebreider te worden naarmate je ouder en wijzer wordt. Het wordt van je verwacht dat je als volwassene een volwassen taalgebruik hebt. Hetzelfde zou moeten gelden voor je emotionele taal, dat je het bewust en zorgvuldig gebruikt om dat wat in je leeft te communiceren. Heb je de behoefte om je te ontwikkelen, dan kun je een goed begin maken door je emotionele karakter te bestuderen. Het is goed om de betekenissen van al je emoties te leren kennen zoals je de betekenissen van woorden kent. Je emoties zijn boodschappers, ze vertellen je iets over jezelf. Als je ze af en toe allemaal aan het woord laat komen, ook degene die je niet wilt kennen, geven ze je veel informatie. Ze zijn niet zo moeilijk onder controle te houden als je ze eenmaal goed leert kennen.

Je grootste vrijheid

Als je (onterechte) kritiek of verwijten krijgt, je je slecht behandeld voelt of het ergens niet mee eens bent ben je, ondanks je gevoel, vrij. Je hebt de vrijheid om zelf te besluiten wat je van een onderwerp, een bejegening of een situatie vindt. Als een ander (voor je gevoel) teveel macht (over je) heeft, realiseer je dan dat de ander nooit kan beschikken over je innerlijk. Investeer je energie om te geloven in jezelf. En om niet in de valkuil te stappen door de ander -die je “kwaad doet”- te ontmenselijken, te marginaliseren. Door bezorgd,
boos of gefrustreerd te worden, creëer je je eigen gevangenis. En de enige die je hieruit kan halen, ben jezelf. Niemand anders. Lang leve de vrijheid.

Gebruik je geweten

Je geweten is je innerlijke stem die je laat voelen wat goed en wat verkeerd is. Je geweten is een uitstekende antenne. Gebruik je geweten om jezelf door de ogen van een ander te zien. Volg niet klakkeloos wat een ander vertelt of vindt. Niets heeft een hogere waarheid of grotere moraliteit dan je eigen geweten.

Je wordt niet boos door de ander?!

Een conflict is pas een conflict als jij het ervan maakt. Er gebeurt iets waardoor jij boos wordt. Bedenk dat die boosheid niet veroorzaakt wordt door wat er gebeurt, maar door hoe jij dat interpreteert. En de manier waarop je gebeurtenissen interpreteert, heeft sterk te maken met je persoonlijkheid. Stel je dus de vraag: hoe komt het dat wat er gebeurt mij boos maakt?

Oefen en verander op het juiste moment!

Welke gedragsverandering je ook doorvoert, het feit dat je die verandering invoert heeft effect. Houd als je een grote of lastige verandering wilt doorvoeren jezelf eerst iets simpels voor. Oefenen met kleine stappen is de noodzakelijke voorbereiding op het grotere werk. Voer veranderingen door op het moment dat dingen in je leven lekker lopen. Timing is belangrijk. Mentale, geestelijke veranderingen vragen ook fysieke energie. Als op verschillende levensterreinen de zaken niet gesmeerd lopen, is er geen energie over om veranderingen door te voeren.

Leg vast wat je wilt veranderen!

Kies uit alle dingen die je wilt veranderen het gedrag dat je het gemakkelijkst kunt aanpassen. Schrijf je doelen nauwgezet en zo concreet mogelijk op. Registreer nauwgezet wat je doet. Als je het gewenste gedrag in de praktijk kunt brengen, als het een gewoonte is, formuleer je een nieuw doel. Opschrijven wat je doet is van vitaal belang. Als je plant of voorneemt zonder te registreren wat je er mee doet, komt er niets van je voornemens terecht.

Het voelen van de consequenties brengt verandering

Wat je zaait zul je oogsten. Waarschuwingen hebben pas zin als de ander erom vraagt of ervoor open staat. Merk je dat de ander niet open staat voor jouw adviezen? Vertrouw er op dat de consequenties van zijn/haar gedrag of acties, hem/haar mogelijk wel tot nieuwe inzichten zullen brengen. Laat de consequenties voor zich spreken. Mogelijk leert de ander door de negatieve consequenties van zijn (niet)handelen te ervaren.

Vergeven geeft zelfregie

Vergeven houdt in dat je weigert om je relatie met de ander te laten verstoren door een foutieve handeling van die ander. Je wilt dat je negatieve gevoelens of verwijten stoppen. Vergeving heeft met je eigen welzijn te maken. Het betekent dat je bewust, je gevoelens van slachtoffer-zijn loslaat. Het betekent dat je stopt met denken aan het onrecht dat jou is aangedaan. Je stopt met het schuldig houden van de ander. Het is het bewust afstand doen van datgene wat je tegen iemand anders hebt. Vergeven is iets wat je doet met je wil. Het betekent niet perse dat je de ander weer vertrouwt. Je kunt vergeven zonder dat de relatie is herstelt.

Vergeving vragen is moedig

Als je fouten hebt gemaakt met negatieve gevolgen voor een ander, is vergeving vragen een stap om de relatie te herstellen. Pas als je volmondig erkent dat je je persoonlijk verantwoordelijk voelt voor je fout, zonder dat je verzachtende omstandigheden aanvoert, is er een basis voor échte vergeving. Vergeving betekent niet vergeten. Na vergeving is er geen sprake van het relativeren van datgene wat gebeurd is. Ook betekent vergeving niet het ontkennen van pijn en de littekens .

Waar liggen jouw grenzen?

Het aangeven van je grenzen doe je door duidelijk te zijn in wat jij wel of niet wilt, wat dat met jou doet en waar jij behoefte aan hebt en wat jij daarbij voelt. Jij bent de enige die voor jezelf kan zorgdragen. Die verantwoordelijkheid kun je niet bij een ander neerleggen. Dan zou je jezelf afhankelijk maken van een ander en dat schaadt je zelfvertrouwen. Een ander kan nooit over jouw grenzen gaan wanneer jij je grenzen duidelijk aangeeft. Het is jouw verantwoordelijkheid om dit te doen, niet van de ander. Hoe eerder je dit doet, hoe beter het is. Er kunnen dan geen misverstanden ontstaan en de ander weet waar hij/zij aan toe is. Jij hoeft niet voor een ander zorg te dragen. Je doet de ander te kort wanneer je denkt dat die ander dit niet kan.

Is je ‘ja’ echt een ‘ja’?

Op het moment dat je ‘ja’ zegt tegen een ander, dan zeg je (meestal) ‘nee’ tegen (iets van) jezelf. En op het moment dat je ‘nee’ zegt tegen een ander dan zeg je ‘ja’ tegen jezelf. Je kunt toetsen of je jezelf tekort doet door te voelen wat een ‘nee’ jou oplevert. En wat het met jou doet. Gaat het je iets positiefs opleveren, voelt het goed, dan kun je met een gerust hart ‘nee’ zeggen. De ander zou niet willen dat jij je ‘opoffert’. Dat is naar de ander toe niet oprecht.

Ben je slachtoffer?

Echte vrijheid is dat je in elke situatie kijkt wat je aandeel is in de ontstane situatie. Als je dat niet doet raak je verzeild in slachtoffergedrag, waardoor je je afhankelijk maakt van je omgeving. Je gedraagt je als een slachtoffer door je te richten op je verleden en je oordeel hierover. Je (negatieve) emoties hebben de overhand. Je herkent slachtoffergedrag aan hopen en wachten, uitvluchten en excuses, zelfbeklag, zelfmedelijden, ontkennen, anderen beschuldigen en herhalen van wat je deed. Wil je loskomen van dit negatieve gedrag stop er dan mee en focus je op jezelf. Neem je verantwoordelijkheid door je te richten op datgene waar je invloed op uit kunt oefenen.

Schuldig?

Wanneer je met de juiste intenties iets hebt gedaan wat niet goed uitpakt, dan kun je verantwoordelijkheid nemen voor je gedrag en je lessen leren voor de toekomst, zonder dat je je daar schuldig over voelt. Schuld heb je wanneer je intenties niet juist waren en je opzettelijk iets hebt gedaan, waarvan je van te voren wist dat het negatieve consequenties heeft voor jezelf of een ander. Schuld bekennen, excuses aanbieden en zorgen dat het gedrag zich niet herhaalt is dan het enige wat je kunt doen. Een schuldgevoel heeft alleen maar negatieve consequenties. Het kost veel negatieve energie en levert niets op. Hierdoor leer je niets en je ontwikkelt je niet. Je aangevallen voelen en/of je schuldig voelen betekent stilstand. Je zit dan in de slachtofferrol en blijft hangen in negativiteit. Je wijst daarmee jezelf af. Dit levert niets op.

Neem je verantwoordelijkheid!

Als je je verantwoordelijkheid neemt heb je de groots mogelijke regie over je eigen leven. Dit doe je door acceptatie van je situatie. Je kijkt naar je situatie zoals die werkelijk is, zonder deze te ontkennen. Je aanvaardt de consequenties van je levenshouding en je besluiten. Je richt je op zaken waar je daadwerkelijk zelf iets aan kunt doen. Kijk naar wat je kunt doen om je situatie gunstig te beïnvloeden. Erken dat jouw leven, wat je denkt, voelt en hoe je je gedraagt, jouw eigen verantwoordelijkheid is. Je weet dat je altijd keuzes hebt en dat jij zelf verantwoordelijk bent voor je keuzes.. Je reflecteert je eigen gedachten, zijn die gericht op je verantwoordelijkheid of zijn ze gericht op dat wat de ander doet/laat? Wijs je steeds naar de ander en geef je die de ‘schuld’? Of kijk je naar jezelf en wil je je eigen gedrag veranderen? Je toont kracht door je trots opzij te zetten. Sta open voor feed back en laat zien dat je wilt leren. Verzin geen uitvluchten/excuses.

Blij met crisis

Een crisis zorgt voor frustratie. Zonder frustratie gebeurt er weinig en heb je de neiging te blijven voortsukkelen. Je komt in beweging door pijn of plezier. Je wilt minder pijn of meer plezier. De meeste mensen komen pas in beweging als er voldoende pijn is in hun leven. Als het echt niet meer verder kan. Voor deze mensen kan een crisis een zegen in vermomming zijn. Een zeurend stemmetje in je hoofd dat zegt dat dingen niet lekker gaan kan opzij worden gezet. Maar om een echte crisis kun je niet heen. Je moet dan in beweging komen. En dat betekent automatisch dat er dingen gaan veranderen en meestal uiteindelijk ten goede. Een crisis noodzaakt je om alles in te zetten wat je hebt, om creatief te zijn en dingen te doen die je daarvoor niet wilde of durfde. Wees blij met de crisis wie weet wat het je brengt.

Wat wil je nu?

Een groot deel van je leven draai je op de automatische piloot. Je doet de dingen die je altijd gedaan hebt omdat je ze nu eenmaal altijd zo gedaan hebt. Voordat je je doel hebt bereikt, ben je op zoek, ben je scherp. Je staat open en bent bezig met verandering. Als je je doel hebt bereikt schakel je over op de automatische piloot. Je hebt wat je wilt. Je wordt makkelijk, gemakzuchtig en minder scherp. Stap bij stap kun je, doordat je minder alert bent, in een situatie komen die je niet wilt. Deze siuatie, die zich kan ontwikkelen tot een crisis, geeft je een kans opnieuw na te denken over wat jij wilt in en met je leven. Nu heb je de kans, of je erom gevraagd hebt of niet, om opnieuw je wensen te bekijken. Als je dat nooit zou doen, dan zou je ook nooit veranderen. En verandering hoort bij je leven. Een crisis dwingt je om je scherpzinnigheid in te zetten, om te veranderen.

Blijf onafhankelijk

Als je ontdekt wat voor jou belangrijk is en je leeft ernaar, dan werk je aan tevredenheid. Hoor de mening van een ander en wees er niet afhankelijk van. Onafhankelijkheid betekent dat je geen dingen doet om bij de ander in de smaak te vallen. Het betekent ook dat je je niet vastklampt aan dromen of illusies.

Waar liggen je grenzen?

Wees duidelijk in je grenzen -wat kan, wat kan niet-. Je gevoelens zeggen -tijdens een ontmoeting met de ander- waar je grenzen liggen. Als je je grenzen afbakent moet je afstand doen van de illusie dat je door iedereen geliefd moet worden. Een ontmoeting is waardevol als iedereen op zijn/haar grens let, die echter wel flexibel moet zijn. Afwisseling en nabijheid zijn nodig om zelf gezond te blijven en om verhoudingen te laten functioneren. Door je eigen grenzen te respecteren blijf je authentiek en kun je gezonde relaties onderhouden.

Vrijheid winnen

Door je grenzen te beschermen win je vrijheid. Je laat je niet overstelpen door de verlangens en verwachtingen van de ander. Je luistert, zet je in voor de ander, maar je hebt ook een eigen ruimte waar niemand binnen komt. Het is de ruimte waarin je je terug kunt trekken, waar je eigen gedachten kunt hebben. De ruimte is nodig om vruchtbaar samen te zijn met anderen. Deze innerlijke vrijheid is de beste voorwaarde voor een levendige, creatieve samenwerking met een ander. Creativiteit ontwikkelt zich alleen als er individuele vrijheid is.

Structuur verhoogt je kwaliteit van leven

Als je je dag bewust structuur geeft, spaar je tijd want je werkt met een grotere concentratie. En je wint energie want je hoeft niet te beslissen hoe je je dag vorm geeft. Als je werkt met tijdslimieten en realistische grenzen leef je bewuster en met minder frustraties.

Uitwendige orde geeft innerlijke rust

Chaos is ziekmakend. Innerlijke orde heeft uiterlijke orde als voorwaarde. Wil je tot rust komen dan zul je je omgeving op orde moeten brengen. Verwijder wat overbodig is, onnodige balast. Alles wat overbodig is belast je ogen en gedachten. Het verspert de toegang tot jezelf. Innerlijke balans en uiterlijke orde zijn nodig om met jezelf in het reine te
komen. Dan is het makkelijker om in contact te komen met de ander. Je bent vrij.

Orde op zaken bij jezelf

Zonder heldere kennis over jezelf en je eigen emoties projecteer je je eigen problemen op een ander. Hierdoor schep je verwarring. Je eigen innerlijke chaos heeft een negatieve uitwerking op de ander. Samen raak je in verwarring, samen raak je de weg kwijt. De negatieve emoties van de ander vermengen zich met die van jezelf. Orde op zaken stellen in je innerlijk kan dit beperken.

Eerst accepteren, dan loslaten

Alles wat je in jezelf aan negativiteit ontkent of wegcijfert houdt grip op je. En komt op onverwachte, ongewenste momenten tevoorschijn! Je kunt alleen loslaten wat je geaccepteerd hebt. Wil je grip krijgen op negatieve emoties, kijk ze dan in de ogen. Ontken ze niet en spreek met ze. Het wordt dan duidelijk welke boodschap ze voor je hebben. Misschien willen ze je zeggen dat je afstand moet nemen van illussies over je zelf of over je leven. Accepteer ze en kom met ze in het reine. Dit vergroot je zelfregie.

Ergenis = levensles

In je genen ligt vast of je je als meer introvert of meer extravert ontwikkelt. Maar daarna bepalen je opvoeding en je sociale omgeving welke eigenschappen naar voren (mogen) treden. Welke gewenst en welke ongewenst zijn. De ongewenste eigenschappen worden als het ware -vaak onbewust- “verstoten”. De ander die je irriteert confronteert je met een deel van jezelf wat je niet onder ogen wilt zien. Het verstoten, weggestopte deel. Door het gedrag van de ander kijk je als het ware in de spiegel en zie je -onbewust- wat je hebt weggestopt. Dit voelt als bedreigend, het maakt je kwetsbaar. Je hebt het immers onbewust weggestopt omdat het -voor jou- een ongepaste, ongewenste eigenschap is. Als je bereid bent die kant te (h)erkennen en onderdeel laat zijn van jezelf, neemt de irritatie af. Met het verstoten van de negatieve kanten van een eigenschap, ontken je ook de positieve kanten ervan. Daar ligt de winst die je kunt halen uit je irritatie. Welke positieve kant zit er in hetgeen mij irriteert? Hoe kan ik die eigenschap beter benutten? Ook door dat wat je intrigeert, aantrekkelijk vindt bij een ander kun je een verstoten kant van jezelf opsporen.

Genade in vermomming

Als je iets overkomt wat ongewenst is biedt dit een mogelijkheid tot een nieuwe, andere wending in je leven. Geen enkele lastige of moeilijke situatie hoeft zinloos te zijn. Het wordt zinloos als je in die situatie niet op zoek gaat naar een nieuwe kans, een positieve wending. Je kunt op zoek gaan naar de boodschap die er voor jou zit in een dergelijke situatie. Welke uitdaging, welke lering zit er in een tegenvaller, een mislukking? Dit principe heet genade in vermomming. Als je in een positieve flow zit sta je minder bij zaken stil. Je gevoel voor de werkelijkheid neemt af en je vergeet je beperktheid en je kwetsbaarheid. Je fouten en vergissingen zorgen ervoor dat je weer alert moet worden, dat je geconfronteerd wordt met je eigen beperktheden. Het brengt je terug naar menselijke proporties. Als je op zoek gaat naar de oorzaak en zin van je crisis vormt het je. En kan het de basis zijn voor je latere successen.

Pas op je interpretaties

Let op je woorden. Het interpreteren van uitspraken en gedrag van de ander staat een neutrale communicatie in de weg. Als je je oordelen communiceert in plaats van je observaties, verklein je de kans dat je krijgt waar je behoefte aan hebt en vergroot je de kans op een conflict.

Je gevoel heeft geen verband met het gedrag van de ander

Je reageert op gedrag van de ander met een gevoel. Je neemt iets waar en dan komen gevoelens los bijvoorbeeld blijheid, boosheid of verdriet. Het uiten van je gevoel kan helpen een conflict te voorkomen of op te lossen. Spreek over je eigen gevoelens en niet over hoe je het gedrag van de ander interpreteert. Het gedrag van een ander is namelijk niet de oorzaak van je gevoel.

Weet je wat je voor ogen staat?

Bepaal bij belangrijke of lastige gesprekken je doel vooraf en hou daar aan vast. Kies een goed tijdstip voor het gesprek. Leef je in in de ander, toon begrip en denk in gezamenlijke belangen.

Richt je op je cirkel van invloed

In je cirkel van invloed zitten zaken waar je daadwerkelijk iets mee kunt, waar je zelfveranderingen in kunt aanbrengen. Waar je voldoening kunt halen, die je energie opleveren. Daar liggen je mogelijkheden. Wil je invloed uitoefenen buiten deze cirkel dan zit je al snel in de ander zijn vaarwater. Je richt je dan op de zwakheden van een ander, op problemen. Of je blijft hangen in omstandigheden waar je weinig of niets aan kunt doen. Het gevaar is dat je de ander beschuldigt en jezelf steeds meer slachtoffer gaat voelen Dit geeft negatieve energie. Bovendien kom je tijd en energie tekort om je te richten op je cirkel van invloed.

Realistische doelen maken je gelukkig

Geluk is vaker het resultaat van het stellen van haalbare doelen, dan van pogingen om de top te bereiken. Als je jezelf hoge doelen stelt, stel je je geluk uit tot in de toekomst. De gedachte is dat je hard moet werken, je opofferingen moet getroosten om te kunnen oogsten. Je streven naar geluk wordt een vijand van gelukkig zijn, als je je aandacht te veel richt op hoe het leven er in de toekomst uit zou moeten zien of hoe het leven in het verleden anders had moeten verlopen. Geluk ontstaat als gebeurtenissen meevallen, ongeluk als het tegenvalt. Onrealistische verwachtingen zijn een obstakel. Je leven gaat niet altijd over rozen. Hoe groter de verwachting, hoe groter de teleurstelling.

Focus je op je realiteit

Ervaar wat er nu is. Als je je aandacht richt op aangename herinneringen, dagdromen, pijn uit het verleden of vrees voor de toekomst dan ben je buiten jezelf bezig. Je aandacht is buiten het hier en nu. Je verliest invloed en mist slagkracht. Kijk of je terug kunt keren naar het hier en nu. Kijk, luister goed en zoek mogelijkheden om te genieten. Geluk moet je niet alleen zoeken, maar ook grijpen.

Wees jezelf?!

Mensen verschillen in veel opzichten van elkaar. Omdat mensen zo verschillend zijn, zal niet iedereen je aardig vinden. Als iemand je niet aardig vindt, wil dat niet zeggen dat er iets mis met je is. Je wilt het liefst mensen ontmoeten die je waarderen om wie je bent. De beste manier om mensen te vinden die van je houden om wie je bent, is je te gedragen zoals je werkelijk bent. Afwijzing doet pijn en daarom ben je geneigd om je te gedragen zoals de ander van je verwacht. Dit is risicovol omdat je jezelf kwijt kunt raken. Dwing jezelf om in het dagelijks leven minder je best te doen. Stop het analyseren van jezelf, het overdreven nadenken. Wees spontaan en eerlijk, kom voor jezelf op en doe wat je intuïtie je ingeeft. Maak je minder druk om het commentaar van de ander. Ken jezelf, accepteer jezelf, vertrouw jezelf en wees jezelf. Dat is goed genoeg.

Spreek uit wat je ervaart

Door samen te vatten leg je de nadruk op de inhoud, wàt er gezegd wordt. Hoe iets gezegd wordt is vaak heel betekenisvol. Bij parafraseren valt de nadruk meer op dit laatste: de wijze waarop iets wordt verteld. Parafraseren betekent de ander confronteren met gevoelens en indrukken die hij/zij bij jou oproept. Goed luisteren naar een ander veronderstelt ook dat je attent bent op wat het gedrag van de ander in jou teweeg brengt en hoe je gevoelsmatig op de ander reageert. Voor een goed verloop van het gesprek kan het nodig zijn om ook de emotionele component van het gesprek bespreekbaar te maken. Door dit bespreekbaar te maken kun je je zelf beter concentreren en help je de ander ook om zich bewust te worden wat er (zich af) speelt. Dit kan het wederzijds verstaan versterken.

Onderbreken mag wel!

De ander onderbreken in een gesprek wordt vaak gezien als onbeleefd. De regel is dat je de ander uit laat praten. Er doen zich regelmatig situaties voor, die het nodig kunnen maken een ander te onderbreken, bijvoorbeeld:

• als de ander zo lang van stof is, dat je het niet snel kunt opnemen,

• als de ander emoties in je oproept, die het jou onmogelijk maken om geconcentreerd te luisteren,
• als er andere “storingen” zijn, die voorrang hebben.

Geef niet toe aan je vooroordelen

Jij hebt -net als de ander- vooroordelen. Geef daar niet aan toe. Oefen jezelf in het relativeren van je oordelen. Dit kun je doen door voor jezelf te praten: “Op grond van wat ik tot nu toe heb gehoord, ben ik van mening…”; “Ik weet niet of ik het goed zie, maar wat ik nu hoor geeft mij het gevoel..”. Door duidelijk voor jezelf te spreken voorkom je dat de ander zich aangevallen voelt. Je houdt de communicatie open.

Hoe overtuigend ben je?

Wil je dat de ander iets van je aanneemt? Vermom je wensen dan niet door te doen alsof ze van een ander zijn, of dat het algemene waarheden zijn. Door stelselmatig de persoonsvormen ‘ik vind’ en ‘ik wil’ te gebruiken bouw je aan een constructieve communicatie. Hoe minder je je verschuilt achter indirect, verhullend taalgebruik, hoe vruchtbaarder het gesprek. Het is voor de ander eenvoudiger om positief te reageren.

Wees een optimist met open ogen

Een optimist is positief ingesteld, denkt in mogelijkheden en durft actie te ondernemen. Optimisme is nodig om te ontwikkelen en te veranderen. Teveel optimisme en geloof in jezelf kan blind maken. Dit brengt overschatting teweeg, wat een onderschatting is van gevaren. Het is de kunst om vanuit optimistme te leven en gebruik te maken van het realisme van de pessimist. Zonder de donkere schaduwkanten die verlammend werken.

Creëer overeenstemming door je stem

Hoe meer jij jouw lichaamstaal afstemt op die van de ander, hoe sneller die zich op zijn/haar gemak voelt. Als iemand zich bij jou goed voelt wordt er beter geluisterd en staat de ander meer open voor wat je zegt. Met je stem kun je hieraan actief bijdragen. Beweeg in de richting van de ander. Je kunt spelen met het volume van je stem. Praat de ander snel of langzaam? Binnensmonds of juist niet? Gebruikt hij/zij lange of korte zinnen? Heeft hij/zij een correct of “makkelijk” taalgebruik. Kijk hoe je de afstand met je stem kunt verkleinen. Elke aanpassing kan winst opleveren.

Wat doe jij met je handen?

Er zijn mensen die datgene wat ze zeggen ondersteunen met hun handen. Dit gebeurt via een bepaald patroon: door te wapperen, door rustige gebaren te maken of door de armen over elkaar heen te slaan. Doe met je armen wat de ander doet. Deze afstemming -op een onbewust niveau- zorgt ervoor dat de ander zich veilig en geaccepteerd voelt. Dit komt de interactie ten goede.

Heb je oog voor ogen?

Ogen zijn heel belangrijk in je communicatie. Ze laten bijvoorbeeld veel zien over achterliggende gedachten, ze drukken emotie uit en ze zoeken bevestiging over het contact wat er tussen jullie is. Het aankijken en wegkijken met ogen kent een vast patroon. Het loont zich om op dit patroon in te spelen. Kijkt de ander van nature veel weg dan kan hij/zij nerveus worden als je hem/haar strak aankijkt. Andersom kan iemand die je veel aankijkt geërgerd raken als jij weigert oogcontact te maken. Een ander laat zien door wat hij/zij zelf doet wat hij/zij nodig heeft. Aansluiten is dus belangrijk.

Spiegelen verbetert de relatie

Door te spiegelen laat je zien dat je betrokken bent bij de ander. Bij wat hij/zij vertelt. Onbewust registreert de ander jouw houding, gebaren, bewegingen en stemgebruik. De ander zal zich hierdoor begrepen voelen. Je kunt je gesprekspartner spiegelen met: je stem (toonhoogte, volume, ritme, snelheid van spreken) en je lichaamshouding (op dezelfde wijze zitten of staan, bewegingen, stand van hoofd, voeten, schouders, gebaren). Daarnaast kun je ook door woord- en taalgebruik spiegelen: over hetzelfde spreken of een aantal woorden gebruiken die de ander gebruikt. Parafraseren werkt ook goed: herhalen wat de ander zegt verkort en in je eigen bewoordingen.

Kun je emoties matchen?

Als je goed contact hebt met iemand komt dit mogelijk omdat jullie emoties matchen. Beiden hebben jullie plezier, zijn jullie serieus etc. Emoties zie je in veel aspecten tegelijk: lichaamsbeweging, stemvolume, stemtoon, ademhaling, gezichtsuitdrukking, etc. Wil je dus een goed contact bewerkstelligen dan is emotiematching belangrijk. Emoties van een ander spiegelen is niet eenvoudig. Het is nodig om je in te leven. Hoe zou jij de emotie van de ander laten zien als jij die had? Dat geeft je een ingang om zo natuurlijk mogelijk af te stemmen. Je kunt dan de emotie van de ander op je eigen manier laten zien. Wil je daarnaast iets zeggen, benoem dan de zichtbare emotie van de ander. De ander zal zich begrepen voelen en zich mogelijk daarna in jou inleven. Door je gedrag en de emotie af te stemmen op de ander, gaat de ander zijn/haar aandacht als vanzelf op jou richten.

Ben je afgestemd?

Als je twee mensen ziet die goed contact met elkaar hebben, dan zie je vaak opmerkelijke overeenkomsten in hun lichaamshouding en beweging. Je kunt je dus afstemmen op een ander, door de meest opvallende kenmerken in de houding en de gebaren van de ander over te nemen. Opmerkelijk is dat de ander die je spiegelt zich daar niet van bewust is. Kijk tijdens een gesprek met een ander in hoeverre jouw gedrag verschilt van dat van de ander. Pas dan iets in je eigen gedrag aan, op een manier die je op dat moment prettig vind en die het verschil kleiner maakt. Na afstemming zal je gesprekspartner zich onbewust geleidelijk meer op jou gaan richten. Hierdoor verloopt de communicatie tussen jullie vloeiender en worden mogelijke verschillen verkleind.

Waar zet jij een punt of een komma?

Punten en komma’s ordenen de woorden waardoor de betekenis van je zinnen duidelijk wordt. De betekenis van een zin kan door het plaatsen van een leesteken op een bepaalde plaats volledig veranderen. Ook in onderlinge communicatie breng je interpunctie aan. Door je intonatie. Met je stem geef je betekenis aan je woorden. Waar je een punt of een komma zet is ook belangrijk. Vooral als je een probleem wilt oplossen. Vraag als je een probleem wilt oplossen je niet af hoe het begonnen is. Het is echt de vraag of je dat wel kunt uitvinden. Want wat jij een oorzaak noemt, noemt de ander misschien een gevolg. Het kan zijn dat jullie beiden je eigen gedrag interpreteren als een reactie op dat van de ander. Het werkt beter om gedrag te beschrijven in plaats van te verklaren. Hoe verloopt de onderlinge communicatie? Een beschrijving van communicatie of gedrag kan een goed uitgangspunt zijn voor het maken van andere, nieuwe keuzes. Waar zet jij een punt of komma? Misschien staan ze al heel lang op vaste plaatsen? Wat gebeurt er wanneer je die komma’s of punten op een andere plek zet?

Deel je mislukking

Wees open over je mislukken, je falen. Spreek erover. Waar is het misgegaan? Daag de ander uit om zijn beelden met je te delen. Wat zegt de ander erover? Welke les kun je leren? Doordachte mislukkingen kunnen een bron van ontwikkeling zijn.

Vat je het wel?

De ander heeft je iets verteld. De bedoeling daarvan was om met jou iets te delen (meedelen). Of dat doel is gerealiseerd, is de vraag. Het kan geen kwaad om na te vragen of je het wel goed begrepen hebt: “Bedoel je….?”. Door dat te doen maak je de ander een paar dingen duidelijk:

• ik doe mijn best om je goed te begrijpen,

• ik vertel je wat jouw mededeling voor mij betekent,

• ik geef je de gelegenheid om me te corrigeren, waar ik dingen verkeerd of maar half begrijp.

Omdat je jezelf dwingt om nog eens in je eigen woorden te zeggen wat die ander jou liet weten, wordt het ook voor jezelf duidelijker. Soms blijkt, dat je aan bepaalde zaken onwillekeurig teveel waarde hebt toegekend en aan andere zaken te weinig. Wat voor de ander bijzaak is, heb jij misschien als hoofdzaak opgevat. Je ontdekt ook dat de ander zich niet helemaal goed heeft uitgedrukt.

Wat betekenen jouw woorden?

De betekenis van je woorden liggen niet vast. Vaak is het moeilijk om de juiste woorden te vinden, omdat wat in je leeft te vertolken.Veel misverstanden ontstaan omdat hetzelfde woord voor verschillende mensen verschillende betekenissen kan hebben. Je taal omvat meer dan wat je met behulp van woorden zegt. Veel zeg je zonder woorden. Wat je zegt is wel belangrijk. Maar de “context” waarin je dingen zegt (zinsverband), de wijze waarop je iets zegt (toon), de gebaren die je erbij maakt (lichaamstaal) en het moment waarop je iets zegt bepalen in sterke mate wat je bij de ander teweeg brengt.

Groot door klein

Als je ervaart dat de ander in contact met jou zich defensief opstelt, is de uitdaging om jezelf klein te maken. Je kunt je onder meer kleiner maken door zachter te praten, af en toe weg te kijken of de ander te bevestigen. Door de ander letterlijk en figuurlijk meer ruimte te gunnen maak je jezelf groter.

Twijfel geen reden om niet te beslissen

Ook als je twijfelt moet je soms beslissen. Achteraf kan blijken dat je niet het juiste besluit hebt genomen. Als je je beslissing evalueert en daarvan leert is het besluit waardevol geweest.

Feelings are facts

Gevoelens zijn feiten. Spreek ze uit. Ze kleuren je communicatie op een onduidelijke manier als je niet uitspreekt wat je voelt. Als je niet duidelijk onder woorden kunt brengen wat je voelt doe dan wel een aanzet om je uit te spreken. Het verheldert veel en levert een positieve bijdrage aan de interactie.

Is het wel een vraag?

Wees spaarzaam in het stellen van vragen. Vraag je af of je niet iets te zeggen hebt. Doe dan een mededeling. Als je een vraag stelt deel dan je gedachten, vooronderstellingen en de reden van je vraag.

Ken je invloed

Je beïnvloedt een ander altijd. Besef dat. Dat doe je door: de ander te bevestigen, af te wijzen of te negeren. Wat je geeft krijg je terug. Wees je bewust welke invloed je over wilt brengen.

Hulp vragen is waarderen

Als je nooit iemand om hulp vraagt, word je al snel gezien als degene die alles prima voor elkaar heeft. Op den duur zal het niet eens meer bij je omgeving opkomen dat ook jij niet alles alleen af kan. Beseffen dat je niet alles alleen kan is een teken van intelligentie. De mooiste, grootste en indrukwekkendste prestaties worden immers nooit zonder hulp neergezet. Het overwinnen van je vraagverlegenheid geeft je een kans om de ander te waarderen. Als je ‘nu en dan, als je er zelf niet uitkomt’ om hulp vraagt, laat je merken dat je andermans hulp en inzet op prijs stelt! Je bekrachtigt daarmee een ander in zijn/haar kwaliteiten. Een oprechte manier om aan de relatie te werken.

Accepteer hulp

Als je hulp wordt aangeboden en je wijst die af geef je -mogelijk onbewust- een negatieve boodschap af. Je zegt in feite dat je geen waarde hecht aan andermans adviezen en dat je geen vertrouwen hebt in hun kwaliteiten of vaardigheden. Aanvaard en verwelkom daarom de hulp die je wordt aangeboden.

Ontwikkel wilskracht

Gebrek aan zelfbeheersing en discipline speelt een rol bij de meeste grote maatschappelijke problemen. De meeste mensen willen de helft van hun tijd andere dingen doen dan wat ze op dat moment feitelijk doen. Wil je resultaten boeken in je leven (gelukkig zijn, gezond zijn, goede relaties onderhouden enz.) dan zul je moeten werken aan je wilskracht. Je hebt per dag maar beperkte wilskracht. Die hoeveelheid wilskracht gebruik je bij totaal verschillende taken die niets met elkaar te maken hebben, maar die via die ene energiebron met elkaar verbonden zijn. Realiseer je dat het maken van keuzes en het nemen van beslissingen wilskracht opsoupeert. Er is wilskracht nodig om verleidingen te weerstaan, om aardig te blijven en om besluiten te nemen. Wees dus zuinig met je energie vlak voordat je belangrijke beslissingen moet nemen. Wilskracht wordt ontwikkeld door discipline. Aan zelfbeheersing en wilskracht kun je werken door het te oefenen. Door jezelf doelen te stellen en regels op te leggen en je daaraan te houden. Door wilskracht te oefenen op een levensterrein ontwikkel je kracht die je ook kan inzetten op andere gebieden. Wilskracht heeft tot gevolg dat je je zaken beter organiseert en je werk beter kunt doen.

Rem de expressie van je emotie af

Emoties zijn signalen van je (soms onbewuste) gevoelswereld. Wat je zegt, wat je doet en hoe je je manifesteert kun je onder controle houden. Hoe je je voelt kun je niet onder controle houden. Je kunt je emoties niet veranderen. Maar de manier waarop je ze uit kun je (leren) beheersen. Door je emoties ongeremd te uiten maak je de situatie onbeheersbaarder. Door de expressie van je emotie af te remmen, kun je uiteindelijk de emotie zelf verminderen. Registreren wat je doet vergroot je zelfbewustzijn, dat geeft je meer macht over jezelf. Zelfbewustzijn is de eerste stap naar zelfregulatie. En dus naar zelfbeheersing. Emoties voel je vaak lichamelijk; dus kun je je lichaam ook inzetten om er iets aan te doen.

Fouten kun je altijd herstellen

Wat is gebeurd kun je niet terugdraaien, wel goedmaken. Het is dan de uitdaging te erkennen dat je fout zat en te zoeken naar een nieuwe oplossing. Die is er altijd.

Wat is je reikwijdte?

Helpen gaat niet over jezelf maar over het leven van de ander. Het betekent aansluiten bij waar de ander is. Wat ervaart de ander? Helpen betekent luisteren en waar nodig inzichten delen. Iedereen is anders. Je kunt mogelijk iets geven wat aansluit bij wat de ander op een bepaald moment nodig heeft. Je hebt echter geen invloed op wat de ander er mee doet. Je kunt alleen de ander stimuleren zijn/haar eigen leven op te pakken en die stappen te zetten die door hem/haar als juist worden ervaren. Dat kunnen hele andere stappen zijn dan die je zelf zou zetten.

Richt je op je eigen verandering

Verandering hoort bij je leven. Je kunt pas veranderen als je wilt (in)zien dat je vastloopt. En dat daardoor dat wat je in huis hebt niet meer uit de verf komt. Door je op het leven van een ander te richten ontloop je jezelf. Verandering kan op gang komen als je je realiseert dat de ander de ander is en dat je zijn/haar leven niet kunt beïnvloeden. Als je ziet dat je beperkt bent om het leven van een ander te veranderen. Als je dit onder ogen ziet kun je je volledig richten op je eigen verandering. Je kunt dan ontdekken dat je geen stap zet omdat je een keuze niet durft te maken, een blinde vlek hebt, of je niet kunt neerleggen bij een feit.

Combineer strengheid en mildheid

Om je doelen te bereiken is het goed zachtheid en hardheid af te wisselen, te combineren. Zachtheid volgt dat wat er is, hardheid geeft niet toe aan wat er is. Van nature hebben we affiniteit met een van beide polen. We zijn daardoor gewend om in tegenstellingen te denken waardoor zaken tegenover elkaar komen te staan. Hierdoor kijk je gemakkelijk vanuit een perspectief ,een eenzijdige blik naar jezelf of de ander. Dan doe je de ander en jezelf tekort. Zacht zijn betekent niet perse alles klakkeloos accepteren. Hard zijn betekent niet perse harteloosheid. Het is de kunst dat wat we van nature niet hebben wel te ontwikkelen om evenwicht te krijgen en onze doelen te realiseren.

Welk effect heb jij?

Je hebt altijd uitwerking door je woorden die je zegt of voor je houdt, hoe je kijkt, je bewegingen enz. Als je oprecht en vruchtbaar in het leven wilt staan vraagt dit om zelfreflectie. Stemt wat ik voel, denk en doe overeen? Is dat wat ik nastreef voor mijn omgeving zichtbaar en voelbaar? Het komt daarbij volledig op jezelf aan. Je accepteert dat je op jezelf bent aangewezen. En dat jouw situatie uniek is. En dat alleen jij daarop een antwoord kunt geven. Je kunt niets bij een ander neerleggen. Je kunt raad vragen maar je bent verantwoordelijk voor je doen en laten. Als je een positieve bijdrage wilt leveren aan je omgeving en je bewust richt op een ander, ervaar je dat de ander zijn/haar eigen opgaven heeft. Dit maakt dat je naast de ander kunt staan en ervaart dat bij niemand het gras groener is. Jaloezie verdwijnt als sneeuw voor de zon.

Leer af wat je hebt geleerd

Lukt het je om ook weer afstand te nemen van wat je net geleerd hebt? Je hoeft het niet kwijt te raken maar voorkom dat het je in de weg gaat staan. Dat de les die je net hebt geleerd een vaststaand feit wordt wat een obstakel is om open te staan.

Maak het niet eenvoudig

Je maakt problemen onbewust eenvoudiger. Je biedt oplossingen voor andere, simpeler kwesties. Hierdoor zie je de werkelijkheid niet onder ogen. Je neiging tot simplificatie is een bron van vooroordelen. Je vooroordelen staan een constructieve communicatie in de weg.

Houd jezelf voor de gek

Je negatieve emoties zwakken af door iets te gaan doen wat tegenstrijdig is met wat je voelt. Je hersenen laten zich voor de gek houden en zorgen er voor dat je emoties transformeren.

Een jij-bak helpt je niet

Je negatieve emoties worden geactiveerd als je grenzen worden overschreden. Grenzen die worden overschreden zijn vaak zelf gecreëerde grenzen. Die vooral iets over jezelf zeggen. Als je je concentreert op jezelf, houd je de regie en verdampen negatieve gevoelens eerder. Ga niet zitten jij-bakken. Jij dit, jij dat. Een jij-boodschap zegt: jij doet iets fout. Een ik-boodschap zegt: ik zou het graag anders zien. Een ik-boodschap nodigt je gesprekspartner uit om begrip op te brengen voor jouw kant van de zaak.

Je hebt vijf ik-boodschapen die je helpen

In een verklarende ik-boodschap geef je jouw mening, gevoelens, gedachten of waarden weer. In een preventieve ik-boodschap geef je je behoeften weer zodat de ander weet waar ze rekening mee moeten houden. Positieve ik-boodschappen maken je relaties hechter en warmer. In een antwoordgevende ik-boodschap geef je een verklaring waarom je “ja” of “nee” zegt. In een confronterende ik-boodschap vertel je de ander waarom zijn/haar gedrag niet aanvaardbaar is en welk effect het heeft.

Emoties tonen je behoeften

Je emoties komen tevoorschijn als je geraakt wordt in je basisbehoeften: waardering, verbondenheid en veiligheid. Door je emoties te observeren krijg je zicht op de onderliggende behoeften. Je behoefte aan waardering uit zich in het verlangen naar goedkeuring. Je behoefte aan verbondenheid uit zich in het verlangen naar controle. Je behoefte aan veiligheid uit zich in het verlangen naar zekerheid. Je behoeftes zijn de bron van je verlangens. Het onderkennen van (je) verlangens is belangrijker dan het vervullen er van. Het vervullen van (je) verlangens is geen garantie voor geluk. Het verlangen is belangrijker dan het bezit.

Je mening is niet de werkelijkheid

Verwar je beleving of interpretatie van de werkelijkheid niet met de werkelijkheid zelf. Doe je dit wel dan kan het zijn dat je die werkelijkheidsbeleving op wilt dringen aan een ander. En dat schept problemen. Veel interactie wordt een wirwar door mening-versus-feit-misverstanden. Het wordt een welles-nietes-discussie. Gun de ander een eigen wereldbeeld, eigen ideeën en eigen ervaringen. Van een betweter is het heel moeilijk iets aan te nemen. Leef met het feit dat jouw gesprekspartner een eigen representatie van de werkelijkheid heeft en dingen op zijn of haar manier doet.

Wees concreet

Misverstanden en ergernissen ontstaan door een vage of breedsprakige manier van praten. Heb je veel woorden nodig om zaken die maar indirect met de kern van je boodschap of vraag te maken hebben dan geeft dat onduidelijkheid. De ander begrijpt niet wat je verwacht. In de drang naar volledigheid verlies je de kern van je boodschap. De ander verliest de aandacht als je niet tot de kern komt. De ander gaat op slot of krijgt een afwezige blik. Voordat je je partner verwijt niet te luisteren kun je jezelf afvragen wat de kern van je boodschap is. Hoeveel tekst is er nodig om de ander te laten snappen wat je bedoelt? Je kunt altijd –a ls dat nodig is – later uitweiden en details geven. Betrek de ander door een vraag te stellen of te checken of de ander nog wel geïnteresseerd is.

Check wat de ander bedoelt

Veel ruzies en misverstanden ontstaan doordat je ervan uitgaat dat je weet wat de ander bedoelt. Juist als je iemand al lang kent bestaat dat gevaar. Veel mensen verwarren het woord met het ding. Als twee personen dezelfde woorden gebruiken – bijvoorbeeld ‘eerlijk zijn’ – dan betekent het niet dat die mensen ook hetzelfde bedoelen. Ook al denk je dat je je gesprekspartner goed kent: onbevooroordeeld luisteren en doorvragen is beter voor het contact dan ervan uitgaan dat je begrijpt wat de ander bedoelt. Op die manier blijf je scherp in de communicatie en kom je tot elkaar. Wat bedoelt de ander eigenlijk met, eerlijk zijn, serieus genomen worden, enzovoort? Heb je het wel over hetzelfde? Als je niet
concreet voor je ziet wat de ander bedoelt blijft de communicatie onduidelijk. Woorden dragen dan niet bij tot begrip.

Je kunt geen gedachten lezen

Je denkt – vaak onterecht – dat je weet wat de ander denkt of voelt. Mogelijk schuif je die ‘kennis’ niet onder stoelen of banken. En zelfs al heb je het vaak bij het juiste eind en ben je gezegend met mensenkennis en intuïtie: het zorgt niet voor een goede sfeer door te doen alsof je beter weet wat je gesprekspartner voelt en denkt dan hem of haarzelf. Vooral als deze jouw inzichten ontkracht doe je er goed aan hem of haar daarin serieus te nemen. Ga er niet vanuit dat je gesprekspartner weet wat jij wilt of nodig hebt. Als je niet duidelijk maakt wat je wilt word je teleurgesteld en ga je verwijten maken. Eigenlijk heb je het aan jezelf te danken. Als jij niet vraagt of aangeeft wat je nodig hebt, dan geef je de ander geen eerlijke kans.

Spreek voor jezelf

Wil je dat een ander iets van je aanneemt? Vermom je wensen niet door te doen alsof ze van een ander zijn of dat het algemene waarheden zijn. Wees duidelijk wat jij vindt of verwacht. Dan heb je een eerlijk gesprek. Door ‘ik vind’ en ‘ik wil’ te gebruiken doe je jezelf en de relatie recht. Hoe minder je je verschuilt achter indirect, verhullend taalgebruik, hoe effectiever het gesprek. De ander wordt geactiveerd om positief te reageren.

Stel geen vragen als je wilt beschuldigen

Stel geen vraag die een verwijt in zich draagt. Dit soort vragen belemmeren een constructieve interactie. Vooral de ‘waaromvraag’ leidt tot een eindeloze discussie. De  ‘waaromvraag’ zorgt dat de ander zich gaat verantwoorden in plaats van jou tegemoet te komen. Je krijgt niet wat je nodig hebt en de ander voelt zich in de hoek gedrukt.

Vermijd etiketten

Wil je invloed uitoefenen vermijd dan etiketten en absolute uitspraken. Benoem het gedrag dat je graag wilt zien. Etiketten en sterk veroordelende woorden saboteren ander om positief te reageren en te veranderen. Ze werken als een zelfvervullende profetie. Woorden als: ‘altijd,’ ‘nooit’ in combinatie met ‘jij bent’ zijn risicovol. Het zijn veroordelingen voor het leven. De ander gaat hier tegen in het verzet. Benoem het gedrag wat een probleem is en doe suggesties voor verandering. De kans dat de ander daar positief op reageert is groter.

Laat het verleden rusten

Het is natuurlijk om oude koeien uit de sloot te takelen wanneer je de ander niet vertrouwt omdat het eerder misging. Het gevaar lonkt dat je wrijvingen krijgt over iets wat niet meer aan de orde is. Pin de ander niet vast op iets wat deze ooit in het verleden heeft beweerd of gedaan. Het is destructief voor de interactie. Ze werken verlammend of zijn irrelevant. Het verleden is niet relevant voor de kwestie waar je nu mee zit en voor je het weet zit je in de verwijtenspiraal. Je bereikt niet wat je wilt.. Laat het verleden rusten daarmee hou je je communicatie schoon. Zo blijf je gefocust op het heden en kun je zaken beter oplossen.

Je daden zijn belangrijk

Beloof alleen dat wat je ook daadwerkelijk doet. Uiteindelijk gaat het om je daden, je resultaten en niet om je woorden. Zeg je meer toe dan je daadwerkelijk realiseert dan stel je je zelf teleur en dit is funest voor je zelfvertrouwen. Je stelt de ander teleur en dat heeft effect op het vertrouwen wat de ander in je heeft. Het gaat om je daden niet om je woorden.

Jij bent een ander niet

Wat voor jou geldt hoeft niet voor een ander te gelden. Probeer te achterhalen waar de behoeftes en waarden liggen van de ander. Probeer daar in je (re)actie rekening mee te houden. Jouw acties en non acties hebben immers effect op de ander. Streef een aanvaardbare balans na. Compromissen horen bij een constructieve relatie.

Je kunt fricties voorkomen en repareren

Heb je regelmatig fricties met dezelfde persoon neem dan als er weer een botsing dreigt een time out en verlaat de ruimte. Dit voorkomt dat je saboterende of beschadigende uitspraken doet. Botsingen en fricties hebben invloed op onderlinge verhoudingen, op je gezondheid en op je functioneren. Je kunt zelf een bijdrage leveren om de schade te herstellen of te beperken. Bied oprechte excuses aan en geef aan wat jouw aandeel is.

Voorkomen is beter dan reparen

Wees alert in je communicatie. Inhaken op foutjes of zaken die irrelevant zijn maken van je communicatie een doolhof. Zonder uitgang. Je verliest sturing. Iets wat er niet toe doet kan ineens een punt van discussie worden. Dit doet de relatie geen goed.

Je gedrag veroorzaakt geluk

Je geluk en je gedrag zijn nauw met elkaar verbonden. Niet wat je hebt,maar wat je doet, bepaalt je geluk. Geluk kun je gedeeltelijk “maken”met je gedrag. Met name wanneer je dingen doet die je plezierig vindt, waar je goed in bent en wanneer je bijdraagt aan iets wat groter is dan jezelf.

Angst is een slechte raadgever

Je ondervindt angst als je nieuwe, uitdagende dingen onderneemt. Je angstgevoel overdrijft de ernst van een situatie. Laat je angst je niet weerhouden te doen wat je wilt doen. De angst verdwijnt pas nadat je het hebt gedaan. En dan heeft het een bijdrage aan je zelfvertrouwen geleverd.

Zelfgerichtheid heeft geen betekenis

Ieder mens heeft de behoefte een blijvend resultaat na te laten. De samenleving verkoopt de illusie dat zingeving te vinden is in de gerichtheid op jezelf. Zelfontplooiing, zelfverbetering. De grootste voldoening vind je door je meer open te stellen en anderen te helpen. De kwaliteit van je leven gaat van binnen naar buiten. Je betekenis ligt niet in jezelf maar in het leveren van een bijdrage aan iets wat hoger en groter is dan jezelf.

Zelfgenoegzaamheid: begin van het einde

In de economie kennen we de wet van de remmende voorsprong. De wet stelt dat een voorsprong op een bepaald domein er vaak toe leidt dat er weinig stimulans is om verdere verbetering of vooruitgang op te zoeken, zodat een ander je vroeg of laat voorbijstreeft. Door te berusten in een voorsprong word je geremd om nog verder te gaan. Als gevolg daarvan kunnen concurrenten eerst jouw innovatieve product namaken en verder verbeteren en uiteindelijk een groot marktaandeel overnemen. Je kunt ook als persoon op je lauweren gaan rusten en je laten inhalen. Als het goed met je gaat, het leven lekker loopt is de prikkel om te veranderen, te vernieuwen minder. Zelfgenoegzaamheid ligt op de loer. Je verliest je scherpzinnigheid, je doorzettingsvermogen, je enthousiasme. Dit is het begin van het einde.

Kloppen je veronderstellingen?

Als je een situatie niet begrijpt bedenk je wat de bedoeling , de betekenis zou kunnen zijn. Als je scherpt kijkt- met een frisse blik blijkt (iin veel gevallen) dat je veronderstelling niet klopt. Door uit te gaan van verkeerde veronderstellingen of doordat je woorden en daden persoonlijk opvat, ontstaan veel problemen. Door vragen te stellen en te checken of dat wat je denkt, klopt en door zelf duidelijk te zijn voorkom je misinterpretaties. 

Is jouw werkelijkheid waar?

Je neemt maar een deel van de werkelijkheid waar. Dit kan niet anders want anders komen er teveel prikkels op je af. Op basis van je ervaring uit het verleden let je op specifieke zaken uit de werkelijkheid die jij herkent en relateer je deze aan eerdere ervaringen. Je ziet daarmee andere dingen over het hoofd. Het kan niet anders, je hebt je eigen filter waardoor ‘de wereld’ binnenkomt. Je filter (referentiekader) wordt gevormd door je overtuigingen, je kennis, je ervaring, je bedoelingen en je waarden. Door dit gegeven is feed back van anderen om je heen van waarde.

Het is uitzonderlijk als je elkaar begrijpt

Je gaat er onbewust van uit dat een ander een zelfde visie of kijk heeft. Of je denkt dat er maar één werkelijkheid is, de jouwe. Ieder mens is uniek en spreekt vanuit zijn eigen werkelijkheid. Je praat meer langs elkaar heen dan je je realiseert. Woorden kunnen voor de ander een hele ander lading en betekenis hebben. Wees je daarvan bewust. Zie de beperkingen van je eigen waarnemingen onder ogen.

Hebben wij het over hetzelfde?

Als je samen met een ander, of anderen besluiten moet nemen of keuzes moet maken is het belangrijk om regelmatig te checken of je over hetzelfde praat. Of je hetzelfde voor ogen hebt. Te snel veronderstellen we dat de ander net zo denkt als wij. Verifieer of de ander hetzelfde voor ogen heeft als jij door hem/haar uit te dagen aan te geven wat er besproken of besloten is. Komt het beeld wat de ander schetst overeen met jouw beeld? Wat is hetzelfde, waar zit verschil en benoem dat. Ga door op datgene wat verschilt en kijk of je tot een gemeenschappelijk gedragen beeld kunt komen. Laat de verschillen niet onbesproken. Dit voorkomt problemen op een later tijdstip.

Je hebt je eigen model van de wereld

Je neemt de wereld waar op je eigen manier. Je vormt je eigen overtuigingen over de werkelijkheid. Je bent uniek, jouw kijk op jezelf en op alles wat je tegenkomt is uniek. Door aanleg, opvoeding en ervaring heb je andere filters waardoor informatie binnenkomt. In je communicatie betekent dit dat je nooit kunt aannemen dat de ander de wereld op dezelfde manier ziet als jou en “aan een half woord genoeg heeft”. Ook een heel woord is vaak niet genoeg, meer uitleg is dan nodig. Als je je bewust bent van de verschillende wereldmodellen dan neem je niet zonder meer aan dat je boodschap goed overkomt. Je checkt dit, je bent attent op de reactie van een ander. Als het nodig is breng je je verhaal op een andere manier of vraag je welke aanvullende informatie nodig is.

Eerst begrijpen dan begrepen worden

Als je wilt dat een ander je begrijpt werk er dan eerst aan de ander te begrijpen. Dat is de basis om begrip van de ander te ontvangen. Wat zegt de ander? Wat is de realiteit van de ander? Wat zegt de ander tussen de regels door? Begrijp ik hem/haar echt? Elkaar echt begrijpt vraagt aandachtig luisteren, doorvragen en onder worden brengen wat je hebt begrepen. Als we elkaar werkelijk (willen) begrijpen, dan worden (gezamenlijke) problemen sneller opgelost.

Waarderend gesprek

Iedereen heeft behoefte aan erkenning, waardering. Als je de ander positief bevestigd stimuleer je de ander om het beste uit zichzelf te halen. Dit werkt positief op de onderlinge interactie. Wees geïnteresseerd in de ander. Vraag wat hij/zij belangrijk vindt. Wat belangrijke doelen zijn. Wees bovendien bereid dit ook over jezelf te vertellen. Vraag door op positieve herinneringen en voorbeelden. Geef terug wat jou aanspreekt in het verhaal van de ander. Reageer met gevoel in plaats van met argumenten. En waarderend in plaats van met ja, maar. Ja maar is in feite nee. Help de ander zijn/haar ideeën goed te verwoorden. Hoor waar de ander warm voor loopt en vraag daar op door. Ga na hoe je elkaar kunt ondersteunen of benutten.

Zet jij de eerste stap?

Gun de ander zijn/haar gelijk. Het zorgt voor rust en openheid in de interactie. Realiseer je dat dit niet hoeft te betekenen dat jezelf ongelijk hebt.

Zeg sorry

Doe niet moeilijk over sorry zeggen. Dat je je schuldgevoel erkent, geeft aan dat je de ander belangrijk vindt. Als jij geen blijk geeft van schuldgevoel, voelt de ander zich dubbel gekwetst.

Schuldgevoel: de belangenbehartiger van je geweten

Schuldgevoel is de alarmbel die zorgt dat je in actie komt en een fout herstelt. Het zorgt er voor dat je aangenamer in de omgang bent en dat je niet automatisch voor je eigenbelang kiest. Als je schuldgevoel zich eenmaal heeft genesteld , blijft het zich opdringen tot je de fout herstelt. Negeren heeft geen zin. Dan ga je malen en het schuldgevoel verdwijnt niet. De alarmbel blijft roepen: doe er wat aan , verbeter jezelf. Doe dat dan ook. Onderken als het om onterechte zelfverwijten gaat. Die krijg je als je onhaalbare eisen aan jezelf stelt. Je overvraagt jezelf, of je geeft teveel weg. Ga bij dit destructieve schuldgevoel niet je gevoel bevechten maar gebruik je verstand. Het zijn je gedachten die dit proces in werking zetten. Je maakt een denkfout en daar reageren je emoties op.

Maak jezelf niet mooier dan je bent

Je krijgt een ongemakkelijke gevoel als iets wat je gelooft wordt tegengesproken door de feiten. Het is onaangenaam als je gedrag niet overeenkomt met je zelfbeeld. Informatie die jouw zelfbeeld tegenspreekt leidt vaak tot zelfbedrog. Je wilt niet onder ogen zien hoe je eigenlijk bent. Je eerste reactie is je gedrag (of gedachten) te rechtvaardigen, om zo het geloof dat je goed en bekwaam bent te kunnen handhaven. Door informatie te bagatelliseren, te ontkennen of te relativeren, hoef jij niet naar jezelf te kijken. Dit is een begrijpelijke reactie maar als het vaker gebeurt dat je feedback krijgt die je niet herkent dan kan het zich tegen je keren. Je blijft erbij dat met jouw gedrag (gedachten) niks mis is en het wordt steeds moeilijker om in te zien dat er wel degelijk een (kern van) waarheid in de feedback zit. Houd niet ten koste van aan beelden over jezelf die niet overeenkomen met de werkelijkheid. Geef de waarheid toe ook als dit tegen je gevoel in gaat, dat lucht op. Het geeft ruimte om te zien wie je werkelijk bent met al je schoonheid en schoonheidsfoutjes.

Ken de doelen van de ander

Als je iemand niet begrijpt probeer dan vanuit zijn/haar doelstellingen te redeneren. Je kunt dit doen door een stap terug te zetten. Dit doe je door de ander te vragen: “waar gaat het je eigenlijk om?” Je kunt dan helder krijgen wat de ander beweegt, wat hij/zij nastreeft. Als je dat helder hebt wordt duidelijk wat iemand bedoelt.

Ken je behoeftes

Je hebt onbewuste behoeftes die vervulling zoeken. Ieder mens heeft specifieke verwachtingen. Weet je wat jij nodig hebt? Zoek je vooral aanvaarding of erkenning of waardering? Zicht krijgen op je eigen behoeftes voorkomt miscommunicatie. Als er in je interactie met een ander niet wordt tegemoet gekomen aan jouw behoefte(s) ontstaat er ruis. Dit houdt in dat een ontvanger van de boodschap een andere betekenis geeft aan een woord dat de zender gebruikt.

Je verleden slaapt niet

Je leven, je handelen en communiceren, is dermate doordrenkt van je verleden dat dit vaak allerminst expliciet is. Niet voor de anderen en evenmin voor jezelf. Je verleden dat zich doet gelden in gewoontes, tradities, levensbeschouwing, loyaliteiten en familie geschiedenis. Je verleden is nooit een afgesloten hoofdstuk. Het spreekt regelmatig een woordje mee, al ben je je dat niet bewust. Het kan een richting zijn waarin je de oplossing van je communicatieprobleem moeten zoeken.

Ontkennen vergroot problemen

Als je je problemen ontkent worden ze groter. Een onopgelost probleem creëert nieuwe problemen. Problemen die niet (h)erkend worden,willen naar buiten toe komen. Ontken je ze dan vragen ze meer aandacht. Wil je ze niet zien, dan worden hun signalen steeds krachtiger. Zodat je ze wel onder ogen moet zien. Hoe sneller je problemen erkent, hoe makkelijker ze op te lossen zijn.

Luister je?

Echt luisteren vraagt inzet. Luister ik echt wat de ander probeert te zeggen, of ben ik vooral bezig mijn antwoord te formuleren? Staan mijn eigen gevoelens centraal?

Gehoord, gezien, begrepen?

Iedereen wil gehoord, gezien en begrepen worden. Het is belangrijk dat dit zichtbaar en voelbaar gebeurt. Gebeurt dit in de beleving van de ander onvoldoende dan belemmert dit een vloeiende communicatie. Er kan irritatie optreden of de ander trekt zich terug of probeert op een andere manier je aandacht te trekken. Geef eerst een ontvangstbevestiging voordat je zelf (inhoudelijk) reageert op de ander. Dit houdt in dat je een korte samenvatting geeft van wat de ander heeft gezegd en checkt of je de ander goed begrepen hebt. Daarna kun je nog een verhelderende vraag stellen waardoor je laat zien dat wat de ander heeft gezegd jou interesseert. Pas nadat de ander hierop heeft gereageerd is het jouw beurt om met je reactie of verhaal te komen.

Lastige mensen dagen je uit

Lastige mensen versterken hun gedrag als ze ervaren dat ze onvoldoende gehoord worden. Laat lastige mensen zichtbaar, voelbaar merken dat je hen ziet, hoort en begrijpt. Dit kan door actief luisteren, door de kern van hun verhaal samen te vatten en te herhalen. Hierdoor bevestig je dat je oprecht geluisterd hebt.

Twijfel opent

Als je twijfelt sta je meer open voor een ander. Heb je moeite met twijfelen dan hou je mogelijk vast aan een onjuiste opvatting en/of te snelle oordelen. Zolang je niet zeker weet dat je gelijk hebt is het wijs je eigen inzichten in twijfel te trekken.

Niet weten is nieuw begin

In je leven komen overgangsperioden voor waarin je het niet (meer) weet. Je merkt dat zaken niet meer lopen. Dat iets wat voorheen voldeed niet meer past. Het niet-weten is een periode van loslaten van het oude en open staan voor het nieuwe. Iets nieuws is er niet meteen. Na de oogst heeft het land rust nodig. De mens ook. Pas maanden later wordt er weer gezaaid en groeit en bloeit er weer iets nieuws. De periode van niet-weten is vaak een ongemakkelijke periode. Mogelijk heb je niet geleerd hier mee om te gaan. Je leeft in een maatschappij waarin er weinig tijd is om zaken te laten betijen. Doorsta je de fase van niet weten dan merk je als je open en alert bent dat er nieuwe wegen zichtbaar worden.

Uitwisseling basis voor ontwikkeling

Je hebt (de) ander(en) nodig om je te ontwikkelen. Ideeën en meningen van een ander zetten je aan tot denken. Zoek anderen op die vraagtekens plaatsen bij jouw uitspraken, die je aan het denken zetten. Uitwisseling stimuleert je ontwikkeling.

Leef in het heden

Gisteren is voorbij en morgen moet nog komen. Het enige dat je zeker weet is vandaag. En vandaag is morgen niet meer. Je keuzes in het hier en nu zijn bepalend. Het terugbrengen van “toen”, daar” , “als dan” in het “nu”geeft je de mogelijkheid eventuele problemen helder te zien en oplossingen dichtbij te brengen.

Oefen in deugden

Een deugd is een manier van leven waarin je de intentie hebt het goede te doen. Het gaat bij een deugd om het vinden van het juiste midden. Voorbeelden van deugden zijn voorzichtigheid, rechtvaardigheid, sterkte en matigheid. Het je eigen maken van een deugd is een actieve daad, een bewuste. Het komt je niet vanzelf aanwaaien. Door een deugd in te zetten help je de ander. Het is ook beter voor jezelf. Het geeft echte tevredenheid. Dit in tegenstelling tot emoties, die ongeduldig om aandacht schreeuwen en als beloning instant bevrediging schenken. Helaas is die bevrediging van korte duur en schreeuwen de behoeften,daarna extra hard om nieuwe, om meer aandacht. Een deugd kun je bewust, actief sturen. Een deugd kun je (moet je; het gaat niet vanzelf!) oefenen. Doe je dat, dan vergroot je daarmee je weerbaarheid en laat je niet meer door je emoties overmannen.

Oefen matigheid

Matigheid houdt in dat je je wil beheerst en leiding geeft aan je instincten en verlangens. Geef je leiding aan je verlangens dan geef je jezelf vrijheid.

Oefen sterkte

Bewonder je sterke mensen? Besef dat zij daarvoor iets gedaan (en nog meer gelaten) hebben. Ze hebben de sterkte niet in één dag bereikt. Sterkte betekent dat je je kracht verantwoord gebruikt. Dat je het inzet om de ander die minder kracht heeft te helpen. Ben je sterk dan kun je je angst overwinnen. Als je ervaren hebt dat je je angst kunt overwinnen dan bouw je aan je eigen kracht en je zelfverzekerdheid.

Oefen rechtvaardigheid

Een begrip dat weinig uitleg vraagt. Je weet waar je zelf recht op hebt. Realiseer je ook waar een ander recht op heeft. Ben je bereid om daar voor op te komen als de ander daar om wat voor reden niet toe in staat is?

Oefen voorzichtigheid

Voorzichtigheid betekent dat je nadenkt voordat je ergens mee instemt of iets doet in plaats van onbezonnen ergens in te springen. Dat lijkt saai en kleurloos tegenover de opwinding van onbesuisd gedrag. Voorzichtigheid is geboden bij essentiële zaken, zoals toegeven aan groepsdruk, of het beeld (imago) dat je graag van jezelf geeft. Betracht je op deze terreinen voorzichtigheid dan ben je trouw aan jezelf en bouw je aan je zelfvertrouwen.

Ben je afgestemd?

Wil je de ander werkelijk begrijpen dan is het noodzakelijk dat je je afstemt op de ander. Een ander is pas bereid – en in staat – je te volgen als die afstemming er is. Met mensen die je al langer ken en met wie je een goed contact hebt, stem je automatisch snel en goed af. Je hebt al vaak op elkaar afgestemd en dus direct de goede benadering te pakken. Afstemmen kan op inhoud, gedrag, emotie, taalgebruik, stemvolume en door een small-talk. Door af te stemmen doe je er alles aan om te zorgen dat je –zoveel als mogelijk is- aansluit bij de situatie en belevingswereld van de ander. Door je af te stemmen op de ander zal de ander ook bereid zijn zich open te stellen voor jou. Ga eens bij jezelf na hoe jij graag wilt dat de ander zich op jou afstemt en wat je plezierig vindt. Bedenk vervolgens hoe jij contact maakt. Als tussen die twee uitkomsten veel verschil zit, is dat iets om over na te denken en je gedrag in positieve zin te veranderen.

Wederzijds afhankelijk

Als kind ben je afhankelijk van je ouders, je omgeving. Anderen zijn verantwoordelijk voor je. Als je opgroeit streef je onafhankelijkheid na. Je wilt je eigen dingen doen, op je eigen manier en voor jezelf verantwoordelijk zijn. Je “ik”staat centraal. Ben je volwassen dan is het belangrijk dat je je bewust wordt van de wederzijdse afhankelijkheid die er tussen mensen is. Je kunt niet alles op eigen kracht en hebt anderen nodigen om samen te leven, samen te werken en resultaten te boeken. Door talenten en vaardigheden te combineren is iets groters mogelijk dan je zelf tot stand kunt brengen.

Je kunt niet niet communiceren

Alles is communicatie. Wat je zegt, wat je niet zegt. Wat je doet, wat je (na )laat. De kleding die je draagt, de inrichting van je huis. Alles wat je doet, ook ‘niets’ doen, heeft invloed en effect. Je bent mede-verantwoordelijk voor het gedrag van de ander. Als je iemand met boze woorden en een vijandige blik tegemoet treedt, roep je het boze in de ander op. Als je de ander goedmoedig bejegent trigger je het positieve in de ander.

Eerst relatie dan boodschap

Als je communiceert ben je altijd op twee niveaus actief, het inhoudsniveau en betrekkingsniveau. Het inhoudsniveau, het wat er gezegd wordt en het betrekkingsniveau, hoe iets gezegd wordt. Het betrekkingsniveau geeft aan hoe je je verhoudt tot de ander. In je communicatie is het betrekkingsniveau minstens zo belangrijk als het inhoudsniveau. Problemen en conflicten gaan vaak over het betrekkingsniveau. De enige manier om het eigenlijke probleem op te lossen is een gesprek over de onderlinge communicatie en de relatie. Betrekkingsproblemen kunnen niet op inhoudsniveau worden opgelost. Je “mag” en kunt pas lastige zaken bespreken als er contact is. Je “mag” en kunt pas de ander vragen iets voor je te doen als er een relatie is.

Versterk je vertrouwen

Werk aan de opbouw van je zelfvertrouwen. Hoe groter je vertrouwen hoe beter je kunt inschatten of een ander betrouwbaar is. Is je zelfvertrouwen niet groot dan vertrouw je een ander minder snel. Kun je vanuit zelfvertrouwen de ander tegemoet treden dan kan er een open contact tot stand komen. In een open contact kun je elkaar sneller en beter “verstaan”.

Te zelfbewust

Ben je bang voor de kritische blik of gedachten van een ander? Vraag je jezelf af of je het wel goed doet, of je aardig genoeg bent of dat je juist te aardig bent? Wees gerust: de meeste mensen zijn voornamelijk met zichzelf bezig. Ze focussen zich op hun eigen doen en laten en besteden weinig aandacht aan jou. Je hoeft dus niet te piekeren, je kunt ontspannen doen wat jezelf wilt.

Emoties laten je bewegen

Emoties brengen je uit je evenwicht. Dit heeft een reden. Emoties zetten je tot actie aan om het evenwicht te herstellen. Als je emoties onderdrukt, negeert of je er voor schaamt kunnen ze hun herstellende werkzaamheden niet uitvoeren.

Heb begrip voor je gedachten

Niet de dingen zelf maar je opvattingen er over brengen emoties teweeg. Een gedachte betekent niets tenzij je erin gelooft. Het zijn niet je gedachten maar je gehechtheid er aan die het je lastig maken. Hechten aan je gedachte betekent geloven dat deze waar is zonder onderzoek. Een overtuiging is een gedachte waar je je aan hebt gehecht. Denk je dat je bent wat je gedachten zeggen dat je bent? Gedachten verschijnen vanzelf. Ze komen uit het niets en gaan terug naar het niets.Ze komen om weer te gaan, niet om te blijven. Ze doen niets totdat je er waarde aan hecht en doet alsof ze waar zijn. Je kunt je denken niet controleren. Laat je gedachten niet los maar treed ze met begrip tegemoet. Dan laten ze jou los.

Luisteren naar je gevoel?

Je gevoel kan je voor de gek houden. Ken het verschil tussen “onderbuikgevoelens”en “hartgevoelens”. Je hart volgen is prima, onderbuikgevoelens moet je niet altijd serieus nemen. Je onderbuik geeft vaak korte termijn winst aan en kijkt niet verder dan dit moment. Twijfel je welke gevoelens actief zijn? Vraag je dan af gaan mijn gevoelens over wat ik wil hebben (onderbuik) of over wat ik wil zijn (hart)? Je kunt je ook afvragen is dit over een jaar nog belangrijk voor me? Nee dan zijn het onderbuikgevoelens. Zoek dan afleiding want als je er geen aandacht aan geeft ebben ze weg.

Verwelkom weerstand

Weerstand is een poging tot het handhaven of herstellen van een (oud) evenwicht. Weerstand steekt de kop op als zaken veranderen. Bestrijd weerstand bij jezelf en de ander niet. Hij wil juist gehoord en begrepen worden. Weerstand komt met een reden! Als je de weerstand negeert, de kop in drukt wordt ie groter. Luister- wat de weerstand wil zeggen – al dan niet tussen de regels door. Alleen dan kun je er achter komen wat er werkelijk speelt en adequaat reageren.

Als je er in zit , zie je het niet

Als je in een lastige situatie zit besteed dan zo min mogelijk tijd aan denken, piekeren. Dit brengt geen oplossing. Voordat je het weet zit je van binnen vast. En zie je niet meer wat er mogelijk is. Je hebt dan een “buitenstaander” nodig die letterlijk en figuurlijk van een afstand met je meekijkt en meedenkt. Vraag een persoon die je vertrouwt je te helpen. Vraag deze persoon om je te bevragen, samen te vatten wat hij/zij hoort en aan te geven wat volgens hem/haar met je aan de hand is. Een buitenstaander kan soms scherper dan jezelf “zien”wat er speelt. Vraag hem/haar ook welke stap je kan zetten. Sta open voor zijn/haar advies. Als je het niet begrijpt , vraag door. Als je het er niet mee eens bent of denkt dat het niet kan: wijs het advies niet meteen af. Natuurlijk hoef je niet meteen of alles op te volgen wat de ander je aanraadt. Neem het wel serieus en vraag ook hoe je het advies in de praktijk kunt brengen. Vertrouw er op dat degene die een advies geeft ook concrete ideeën heeft hoe het advies kan worden uitgevoerd. Vraag hem/haar daarna en vraag waar nodig zijn/haar steun bij het uitvoeren van het advies. Mogelijk kom je door samen het advies van de ander te doordenken tot een net iets ander plan wat aansluit bij wie jij bent en wat je kunt en wilt.

Verklein je blinde vlek

Je blinde vlek is dat gedrag van jezelf, positief of minder positief wat zichtbaar is voor een ander maar waar je jezelf niet bewust van bent. Door de ander feed back te vragen en werkelijk open te staan naar wat er gezegd wordt verklein je je blinde vlek. Hoe meer zicht je hebt op je eigen houding en je gedrag hoe stabieler je bent. Hoe geloofwaardiger je overkomt

Blijf waar je bent

Trouw en loyaliteit lijken je vrijheid te beperken. In feite brengen ze rust en tevredenheid. Trouw blijven ook als het tegenzit. Of als het gras bij de buren groener lijkt. Als zaken stroever gaan en er onderlinge spanningen zijn. Op de korte termijn lijkt het ten koste van jezelf te gaan. Op de langere termijn geeft het rust en voldoening.

Neem je verantwoordelijkheid

Je verantwoordelijkheid is meer dan je feitelijke of wettelijke verplichting. Kijk wat de gevolgen van je houding, je gedrag, je uitspraken en je keuzes zijn. En breder nog: naar de aard, de zin en de maatschappelijke betekenis ervan. Kijk verder dan je eigen belang en zoek de samenwerking. Ontwikkel je vermogen om het “mij” in het “jij” te zien , de belangen van anderen mee te wegen in je gedrag en handelingen. Werkelijk verantwoordelijkheid betekent dat het “mij” en het “jij” worden verenigd tot “wij”.

Blijf wel bij je eigen zaak

Veel van je stress wordt veroorzaakt doordat je mentaal buiten je eigen zaken leeft. Maak je je zorgen over het functioneren van je collega of de acties van een vriend? Kun je niet slapen omdat je je zorgen maakt om aardbevingen, overstromingen, oorlog? Dan hou je je bezig met zaken die je niet kunt beïnvloeden. Wanneer je je in de ander “zijn zaken zit”, scheid je je af van jezelf. Je bent afwezig in je eigen leven. Terwijl dat het enige leven is waar je invloed op uit kunt oefenen. Je weet alleen wat goed is voor je eigen leven. Focus je daar op.

Bekijk je situatie eerlijk

Kijk naar je eigen situatie met een scherpe, kritische blik. Zie wat er echt is aan emoties, gedachten en gebeurtenissen, nuchter onder ogen. Niet wat je zou willen dat er zou zijn. Nuchter ben je als je de dingen ziet zoals ze zijn zonder een gekleurde bril. Als je alles in de juiste verhouding ziet, een zakelijk oordeel kunt geven en je niet door je emoties laat leiden. Aanvaard wat je niet kunt “beheersen”. Dat geeft een open blik op de werkelijke mogelijkheden. Wil je vrijheid ervaren dan ontstaat dat door het stellen van nietsontziende vragen. Niet door het zoeken naar oplossingen en antwoorden. Wees je bewust van je perspectief. Dingen hoeven niet zo te zijn hoe je denkt dat ze zijn. Vraag een ander om mee te kijken. En vraag hoe hij of zij er vanuit zijn/haar perspectief naar kijkt. Vraag de ander om nietsontziende vragen te stellen. Sta open voor een blik vanuit een ander perspectief.

Ken de feiten

Wat een mens in verwarring brengt zijn niet de feiten, maar de meningen over de feiten (Epiktetos). Ken de feiten: zie het verschil tussen de werkelijkheid en jouw interpretatie van de werkelijkheid. Je denkt te weten hoe het zit, maar vaak zie je niet wat er te zien is, je ziet vooral wat je denkt. Ongeveer 5 procent van wat je ziet baseer je op feitelijke waarneming. De andere 95 procent bestaat uit je herinnering, aanvulling, weglating en samenvatting.

Beschouw je zelfvertrouwen

Een groot zelfvertrouwen kan een bijdrage leveren aan succes. Succes voedt je zelfvertrouwen. Je ene succes kan prikkelen tot een volgende uitdaging. Wees alert dat het succes je niet de overtuiging geeft dat het leven geen geheimen voor je heeft. Juist als je succes hebt zij ruimte voor twijfel en inbreng van een ander belangrijk. Alleen dan kun je toetsen of jouw zelfbeeld overeenkomt met hoe de buitenwacht naar je kijkt. Is het verschil groot dan zit je in de gevarenzone. Je bekijkt dan zaken vanuit vaste veronderstellingen en alles waar daar niet aan voldoet negeer of verwerp je. Het risico is dat je handelt op basis van je wensen en geen oog hebt voor feiten. Vooruitgang is onmogelijk zonder verandering. Kun je niet van gedachten veranderen dan kun je niet veranderen.

Wat is, is

Je lijdt als je een gedachte gelooft die in strijd is met wat is. Wanneer je helder denkt, is dat wat is, dat wat je zou willen. Als je de realiteit anders wilt hebben dan die is, dan vraag je iets wat niet kan. Je steekt energie in iets wat niet zinvol is. Willen dat je realiteit anders is dan die is, is hopeloos. Als je strijd tegen de realiteit ervaar je druk, spanning en frustratie. Wanneer je je strijd tegen de realiteit staakt, wordt je actie eenvoudig en vloeiend.

Wees de verandering die je wenst

Je gedachten en overtuigingen laten je zien wie je bent. Wat je ziet wordt in belangrijke mate beïnvloed door hoe je denkt. Hoe kijk je , wat denk je, wat voel je en van waaruit handel je? Dingen overkomen je dan niet, je hebt een keus in jouw reactie op iedere (nieuwe) situatie. Je alertheid, je aanwezigheid , de wijze waarop je kijkt, denkt, voelt en handelt heet bewust zijn. Ben je je bewust dan heb je inzicht wat er mogelijk is en kun je daar naar handelen. Zoek in elke situatie mogelijkheden en kansen en pak ze.

Hard en zacht kunnen samen werken

Denken in tegenstellingen beperkt je. Voordat je het weet kijk je vanuit een eenzijdige, dus verstarde blik naar een situatie. En handel je vanuit die beperkte visie. Om je doelen te realiseren zul je bijvoorbeeld hardheid en zachtheid , afwisselend , moeten inzetten. Mild als het kan, hard als het moet. Krachtig optreden met mededogen en oog voor de menselijke beperkingen. Zacht optreden houdt in dat je rekening houdt met de menselijke maat en de natuurlijke loop der dingen. Krachtig optreden houdt in dat je met wilskracht alles “bestrijdt”wat de goede zaak niet dient. Zacht optreden hoeft niet in te houden dat je alles tolereert. Hard optreden hoeft niet in te houden dat je onverdraagzaam bent.

Leef je waarden

Welke waarden zijn voor jou belangrijk? Als je jouw waarden (na)leeft volg je je eigen kompas en ben je betekenisvol. Je waarden leven kan in alle levensomstandigheden. Van elke situatie kun je je afvragen hoe je daar wijs mee kunt omgaan. Het is wel nodig dat je je levenssituatie aanvaard. Doe je dat niet dan heb je maar 1 agenda en dat is je omstandigheden veranderen. Ben je daarop gefixeerd, dan verlies je contact met wat je belangrijk vindt. Door vast te houden aan wat jij zinvol vindt laat je je niet (af)leiden door wat er allemaal om je heen gebeurt en wat anderen vinden.

Bouwen vraagt breken

Elke verandering die je wenst vraagt een offer van je. Als je bang bent voor ongemak, het loslaten van vanzelfsprekendheden dan duren veranderingen langer. Of ze komen zelfs helemaal niet tot stand.

Gelijkwaardigheid vraagt wederkerigheid

Je een gelijkwaardige partner voelen is in elk contact belangrijk. Je kunt actief bouwen aan een gelijkwaardige relatie door alert te zijn op wederkerigheid. Dit houdt in dat je je bewust afvraagt wat jij kunt betekenen voor, kunt geven aan de ander. Welke behoeften, vragen heeft de ander en wat kan ik daarin betekenen? Je kunt wederkerigheid vorm geven door de ander informatie te geven, hem/haar in contact te brengen met iemand uit je netwerk, concrete feed back te geven of actief mee te denken. Ook door oprechte aandacht en complimenten te geven lever je actief een positieve bijdrage aan de relatie. Wederkerigheid kun je ook voeden door de ander openlijk te waarderen in zijn expertise en hem/haar om raad te vragen.

Vergroot je invloed

Macht is je natuurlijke behoefte om invloed op je situatie uit te oefenen. Hoe meer angst hoe meer je behoefte hebt aan controle en macht. Je kunt alleen maar je eigen denken en handelen beïnvloeden. De ander verandert alleen als hij/zij dat zelf wil. Of omdat je zulk gedrag hebt laten zien dat hij/zij wel anders moet reageren. Heb je (zelf)inzicht dan geeft dat invloed. En deze invloed geeft je nieuwe inzichten. Ze versterken elkaar. Vraag een ander wat ze jou zien doen in de dagelijkse praktijk. Hoe probeer jij een situatie te beïnvloeden? Wat doe je? Welk effect heeft het. Krijg je zicht op je (eenzijdige) “voorkeurs”stijlen dan kun je ook gaan oefenen met andere beïnvloedingsmogelijkheden. Als je inzicht hebt kun je weloverwogen kiezen wat de beste handelswijze is: aanvallen, volgen, leiden of verdedigen.

Grote veranderingen door kleine stapjes

Verandering is mogelijk. Verandering komt niet voort uit grote stappen maar gebeurt door kleine stapjes in de goede richting. Het gaat om het volhardend dagelijks werken aan deze kleine stapjes. Ook na “terugval” verder gaan. Langzaam maar zeker en dus duurzaam.

Streng in de leer, realistisch in de praktijk

En eigen levensvisie kan een hulp zijn bij alle (levens)vragen die op je pad komen. Het geeft je duidelijkheid en zekerheid. Je blijft echter mens. Hanteer je levensvisie als een hulpmiddel en niet als een dogma.

Ken je maat

De juiste maat houden is belangrijk om in balans te blijven. Wat vraag je van jezelf? Wat vraag je van een ander? Hoe reëel ben je? De juiste maat houden vraagt ook alles naar de tijd te ordenen. Zoals het ritme van de tijd vraagt. Het gaat daarbij om het ritme van de /je natuur. Richt je je op dat ritme dan werk je het meest effectief. Dat ritme is ook heilzaam voor je innerlijke en fysieke gesteldheid. Ken je maat gaat ook over de vraag wie jouw vertrouwen waard is. Wie kan jouw helpen bij het krijgen van meer inzicht? Wie helpt je verder?

Leef met paradoxen

Leer leven met paradoxen, schijnbare tegenstellingen. Niet voor alles is een logische verklaring. Tegenstrijdigheden-ook in jezelf-kunnen naast elkaar bestaan. Als je denkt in termen van en/en geeft het je meer mogelijkheden om moeilijke situaties te hanteren.

Herwaardeer je probleem

Als je iets als een probleem ervaart, komt dat doordat je een idee hebt over hoe de werkelijkheid zou moeten zijn (verwachtingen). En je hebt een waarneming van de werkelijkheid die daar niet mee overeenstemt (feiten). Als de dingen niet zo zijn zoals ze moeten zijn dan ervaar je dat als een probleem, defect of tekort. Als je leven niet loopt zoals je wilt ga je in verzet, word je teleurgesteld of geïrriteerd. Blijf je vasthouden aan je verwachtingen dan werkt dat contraproductief. Je focust op hoe het zou moeten zijn en op wat je mist. Je ziet niet wat er zou kunnen zijn. Het kan anders. Op de beslissende momenten is de werkelijkheid sterker dan je wil. De enige effectieve vraag is dan: “Wat kan ik van deze situatie maken?” Acceptatie van de werkelijkheid is dan wat je te doen staat. Je ziet dan wat mogelijk is. In een probleem ligt energie opgeslagen, die de brandstof vormt voor een nieuwe mogelijkheid. Je kunt van een probleem een kans maken door de situatie om te denken. Maak van je probleem een mogelijkheid. Maak van je obstakel een bedoeling. Zoek de feiten op. Benoem de dingen zoals ze zijn. Benoem die zo nauwgezet mogelijk. Wat is, is. Kijk of je deze feiten kunt benutten. Wat kunt je doen in deze situatie met deze gegevenheden?

Toon je probleem

Als je iets als een gebrek, probleem of mislukking ervaart, ben je geneigd het te verbergen. Zodat niemand het ziet. Een gemiste kans! Het verbergen van een probleem kost veel energie. Als je besluit je probleem “openbaar” te maken, zie je het zelf onder ogen en wordt het voor jezelf duidelijk hoe groot het is. Hiermee maak je het ook hanteerbaar. Door je eigen openheid kunnen anderen er met je over praten-het is immers geen taboe meer- en kunnen ze met je meedenken. En ze kunnen open zijn over hun “problemen”waardoor je dichter tot elkaar kunt komen.

Leef proactief

Ieder mens is in staat om zijn/haar eigen leven vorm te geven. Proactief zijn is erkennen dat je zelf verantwoordelijk bent voor jouw keuzes en dat je de vrijheid hebt te kiezen. Veel mensen schuiven hun verantwoordelijkheid graag af op externe gebeurtenissen of op anderen. Ze houden zich bezig met dingen waarop ze geen invloed hebben, zoals het weer, rampen, wat andere mensen doen. Zij bezigen uitspraken als: ‘ik kan er niets aan doen’, ‘zo ben ik nu eenmaal’, ‘dat kan ik niet’, ‘ze hebben er niet voor gezorgd dat…’. Ben je proactief dan richt je je vooral op je eigen gedrag en je eigen gedachten. Je gebruikt dan zinnen als ‘misschien kan ik dat ook anders doen’, ‘laat ik eens kijken wat er mogelijk is’. Proactief zijn draait om zelfkennis. Als je proactief bent ken je je goede en slechte eigenschappen en neem je zelf de verantwoordelijkheid voor je leven. Je wijt de problemen niet aan anderen, maar je probeert datgene wat binnen je bereik ligt zelf op te lossen of te verbeteren. Je realiseert je dat je zelf je reactie kunt kiezen op de dingen waarmee je wordt geconfronteerd. Dit geeft rust en stabiliteit omdat je alleen energie steekt in zaken die in jouw handen liggen.

Waak over je woorden

Je woorden hebben impact op jezelf en op de ander. Realiseer je wat je woorden teweeg brengen. Weeg je woorden voordat je ze uitspreekt. Zeg echter wel wat nodig is. Hecht niet teveel waarde aan je eigen woorden, je eigen mening. Het weerspiegelt alleen maar jouw zienswijze. Het is niet meer dan dat. Je woorden komen voort uit jouw blik op de werkelijkheid.

Stuur (met) je taal

Eén woord kan er al voor zorgen dat je een heel andere betekenis aan de situatie geeft. Eén woord kan een gevoel intensiveren of verminderen. Soms kun je een ander raken door de manier waarop je communiceert. Jouw woorden raken dan of zetten de ander in beweging. Met de taal die je gebruikt beïnvloed je niet alleen de ander maar ook jezelf. Meestal realiseer je je niet hoe vaak je jezelf emotioneel raakt. Door de woorden die je gebruikt creëer je bij jezelf actie of passiviteit. Het woord “proberen “is daar een goed voorbeeld van. Voor de meeste mensen betekent proberen moeite doen zonder resultaten te krijgen. Toch gebruiken veel mensen (onbewust) dit woord als ze iets nieuws doen. Door dat op die manier te zeggen conditioneer je jezelf op een mogelijke mislukking. En dat heeft invloed op je inzet en inspanning. Door dit woord te gebruiken kom je op een ander minder geloofwaardig over.

Je lichaam liegt niet

Je communiceert met woorden (verbaal) en zonder woorden (non-verbaal). Non verbale communicatie (lichaamstaal) zijn boodschappen die je met je houding, je gebaren, via oogcontact en je stem overbrengt. Je non verbale taal is minder door jezelf te sturen dan je verbale taal. Je lichaamstaal geeft weer wat je werkelijk voelt. je lichaam liegt niet. Je lichaam heeft meer invloed op je communicatie met een ander dan de woorden die je uitspreekt. Wanneer je lichaamstaal iets anders zegt dan je woorden gelooft de ander eerder je non verbale communicatie. Wil je je boodschap kracht mee geven, moet hij congruent zijn. Dat wil zeggen dat je verbale en non verbale boodschap met elkaar overeenstemmen.

Eigen verantwoordelijkheid

Verantwoordelijkheid betekent antwoord geven, verantwoording afleggen voor zaken waar je verantwoordelijk voor was/bent. Je kunt antwoord geven op vragen hoe jij met alles in je leven omgegaan bent en nu omgaat. Waar ben je verantwoordelijk voor?

• je bent verantwoordelijk voor je eigen doen en laten, denken en voelen;
• op dit moment. Wat is gebeurd is voorbij, daar valt niets meer aan te veranderen. Je kunt nog geen seconde vooruitzien , dus daar kun je je niet druk om maken;
• binnen jouw mogelijkheden;
• met behulp van je onmogelijkheden;
• van dit moment;
• je verantwoording geldt dus alleen voor hoe jij nu met de gevolgen van je verleden omgaat;
• en hoe jij met de gevolgen omgaat van wat anderen deden in jouw leven.
• Verantwoordelijkheid nemen is jezelf serieus nemen, je eigen denken, vooronderstellingen, overtuigingen, oordelen onder ogen zien. Je bent dus niet verantwoordelijk voor wat anderen wel of niet doen of gedaan hebben. Jij kunt niet verantwoordelijk zijn over doen en laten van anderen.

Experimenteer

Je kunt op diverse manieren omgaan met een probleem. Vaak herhaal je methodes die in een bepaalde situatie of levensfase gewerkt hebben. Er zijn echter meerdere manieren om een probleem te hanteren:

• wachten. De werkelijkheid is vaak zo complex en moeilijk te beïnvloeden, dat het soms beter   dat je even niet handelt. Mooie momenten ontstaan nogal eens door juist niets te doen;
• accepteren. De werkelijkheid aanvaarden zoals die is en kijken wat je er mee kunt;
• bekrachtigen. Kijken naar wat er goed gaat en hoe je dat kunt versterken;
• respecteren. Mensen zijn overal op voorbereid, behalve op uiterst serieus te worden genomen;
• doorzetten. Door te volharden, creëer je nieuwe mogelijkheden;
• focussen. Je richten op wat je wel wilt in plaats van wat je niet wilt;
• terugdenken. Niet je probleem maar de mogelijkheid als startpunt nemen;
• elimineren. Stoppen met wat niet (meer) werkt;
• importeren. Je vijand niet bevechten, maar tot bondgenoot maken;
• collaboreren. Wat wil je vijand wat jij ook wilt?
• verleiden. Het verlangen, de behoefte van de ander gebruiken om een nieuwe mogelijkheid te creëren;
• etaleren. Laten zien wat je normaal gesproken juist wilt verbergen en zo van je zwakte je kracht maken;
• rolverwisselen. Door bewust een patroon te doorbreken, dwing je de ander ook zijn/haar gedrag te herzien;
• ontregelen. Als je bestaande regels “in de war schopt”ontstaat er ruimte voor nieuwe regels;
• omkeren. Van je probleem een kans maken.

Begin met het einde voor ogen

Ontwikkel een helder beeld van wat je uiteindelijk wilt. Wat wil je echt realiseren? Welke keuzes moet je dan nu maken? Wat is de eerste stap?

Krijg je een beeld voor ogen?

Als je voor een belangrijke beslissing staat of een ingrijpende keuze moet maken zet dan pas een stap als je een helder beeld op je netvlies hebt. Een helder beeld op je netvlies geeft aan dat je duidelijkheid hebt over de aspecten die voor jou van belang zijn.

Begin bij het begin

Trek je eigen plan. Organiseer je leven rond jouw prioriteiten en niet rond die van anderen. Laat je leiden door principes die voor jou belangrijk zijn. Zorg dat je belangrijke dingen niet de dupe laat worden van allerlei urgente, maar onbelangrijke dingen.

Geef en je ontvangt

In elke relatie gaat het om een evenwicht tussen geven en ontvangen. Er is op een onbewust niveau een emotionele “bankrekening”. Stortingen zijn zaken die een bijdrage leveren aan het onderlinge vertrouwen,waardoor je een potje kunt breken. Steun bieden, vriendelijk zijn, je belofte nakomen. Opnames zijn die zaken die afbreuk doen in de relatie, zoals je afspraak vergeten, onvrede afreageren op iemand die er niets mee te maken heeft, iemand niet laten uitpraten. Wat een storting of een opname is, is persoonlijk. Toch zijn er een aantal algemene stortingen:

• de ander begrijpen;
• oprecht complimenten ;
• verwachtingen verduidelijken. Verwachtingen verduidelijken vergt moed, omdat het vaak eenvoudiger lijkt om onderlinge verschillen onuitgesproken te laten. Naar verwachtingen vragen geeft helderheid. Verwachtingen uitspreken geeft zekerheid;
• wees betrouwbaar;
• je oprecht verontschuldigen.

Denk niet aan jezelf

Wanneer je vergeet dat je een ik bent en je dus niet bezig bent met zaken als “Hoe kom ik over?” “Hoor ik er wel bij? “Heeft een ander het niet beter? ” ben je authentiek. Helemaal opgaan in dat waar je mee bezig bent; dat zijn de momenten dat je helemaal jezelf bent. Die momenten zijn maar kort. Ze stoppen als je ego de regie weer overneemt. Om jezelf te kunnen zijn, moet je jezelf vergeten.

Denk aan een ander

Samenwerking levert meer op dan competitie. Het succes van jou hoeft niet ten koste te gaan van de ander. Steef oplossingen na die ook de wensen en behoeften van een/de ander vervullen. Verplaats je in de ander. Wat is belangrijk voor de ander? Hoe kan ik dat verbinden met mijn wensen en belangen? Wat houdt je tegen een ander te helpen? Ben je bereid van een ander te leren, je te laten beïnvloeden en gun je de ander iets? Kijk of je een goed woord voor de ander hebt. Onderzoek of je woorden de ander opbouwen beschadigen. Wees eerlijk en duidelijk maar vanuit echt contact. Is er geen contact dan heeft “jouw” waarheid delen geen zin en is er alleen maar schade. Voor jezelf en voor de ander.

Balans inzet en opbrengst

Als je energie krijgt door je inzet dan weet je dat er een balans is tussen jouw inzet en de opbrengst. Als je geeft en er zijn voor jou geen zichtbare en voelbare resultaten of de resultaten zijn niet wat je verwacht vraag je dan af of je het goede doet. Kost iets (teveel) energie en beïnvloed het je gemoedstoestand dan is het tijd voor reflectie. Voer een eerlijk gesprek met jezelf. Is het zinnig en/of van waarde? Kan het op een andere manier? Ben jij wel degene die dit moet doen? Is het teveel voor je? Stel je te hoge eisen? De antwoorden op deze vragen bieden je openingen om tot een evenwichtige(r) balans te komen.

Balans geven en ontvangen

Dat wat je ontvangt is even belangrijk als dat wat je geeft. Het kan niet zonder elkaar. Het werkt als je als ontvanger iets écht aanneemt en de ander laat weten dat je het ontvangen hebt en het waardeert. Er is dan balans tussen geven en ontvangen. Als geven en nemen in balans zijn dan heeft dit een positief effect op je relatie met de ander . Als dat het geval is kun je nog een stapje verder gaan. Dat doe je door een iets meer te geven dan je gekregen hebt. Dit verstevigt de relatie en je investeert in een opwaartse spiraal.

Bewaak je grenzen?

Bewaak je altijd je grenzen dan beperk je mogelijk je eigen ontwikkeling. Wil je je grenzen bewaken omdat je ergens geen zin in hebt of omdat je je ongemakkelijk voelt? Dat is jammer als het om enge of spannende activiteiten gaat die je horizon kunnen verbreden. Je voelt altijd weerstand als je iets gaat doen wat je nog nooit eerder hebt gedaan. Dit hoeft je er niet van te weerhouden het toch te doen. Door nieuwsgierig te zijn en het ongemakkelijke gevoel te ondergaan in plaats van het te vermijden, leer je meer dan wanneer je in je comfortzone blijft en de grenzen ervan streng bewaakt. Je bent vrij “nee “te zeggen maar doe je dat vaak dan perk je je eigen vrijheid in.

Waardeer verschillen

Niet alles en iedereen kan over een kam worden geschoren. Er is een blik nodig voor het bijzondere , unieke in de ander. Waardeer de onderlinge verschillen en gebruik ze om tot betere resultaten te komen. Het geheel is groter dan de som der delen. Doe je best er achter te komen welke drijfveren er achter een uitspraak of mening zitten. Zoek het gemeenschappelijke, benoem dit. Onderzoek waar de echte verschillen, benoem die. Kan het verschil geaccepteerd worden, of moet het worden overbrugd worden? Streef synergie na. Schat verschillen op waarde, respecteer ze , profiteer van de sterke punten en compenseer de zwakke punten. Focus niet op tekortkomingen. Streef naar een situatie die recht doet aan ieders wensen en behoeften. Het kan.

Je kracht is je zwakte

Je kwaliteiten kunnen in situaties waarin je onzeker bent doorslaan en je valkuil worden. Als de doorschiet in je kwaliteit kan dat bij een ander irritatie oproepen. In dat geval heet dat een allergie. Een vervelende eigenschap van een ander verbergt voor jou een kwaliteit. Waar jij allergisch voor bent, kan een belangrijk ontwikkelpunt voor je zijn. Het is voor jou een uitdaging. De valkuil is de schaduwzijde van (elke) positieve kernkwaliteit. Deze schaduwzijde komt aan het licht wanneer je je kernkwaliteit niet onder controle houdt en er als het ware in doorschiet. Je kracht wordt dan een zwakte. Daadkracht wordt drammerigheid, perfectionisme wordt muggenzifterij, hulpvaardigheid wordt bemoeizucht. Daarmee maak je je niet geliefd en je functioneren komt in gevaar. Je valkuil is hetgeen je van anderen als verwijt krijgt. Dit heeft een positieve kant. Tegenover elke positieve kernkwaliteit staat een uitdaging. Kernkwaliteiten en uitdagingen zijn aanvullende kwaliteiten: ze houden elkaar in balans. Door je uitdaging te ontwikkelen, voorkom je dat je in je valkuil stapt. Je uitdaging is dan ook het positief tegenovergestelde van je valkuil. Daadkracht vraagt geduld, perfectionisme heeft flexibiliteit nodig.

Denk fris

Ben je gehecht aan je eigen ideen en vaststaande beelden? Dan is het lastig om antwoord te vinden op de knelpunten die je tegenkomt. Een vaststaand denkkader is soms bruikbaar maar geeft zelden een passende oplossing. Ben je bereid je bekende paden te verlaten en steeds op zoek te gaan naar andere benaderingen, analyses, oplossingsrichtingen is belangrijk.

Hou de zaag scherp

Vernieuwing van lichaam en geest zorgen ervoor dat je je blijft ontwikkelen. Het gaat daarbij om het in goede conditie houden van je lichaam. Het werken aan zelfvertrouwen, empathie en dienstbaarheid. Jezelf open stellen en voeden met nieuwe ideeën en inzichten. Het keer op keer kiezen voor de doelen en waarden die echt belangrijk zijn.

Creëer het gevoel van vrijheid

Er is druk in ons dagelijkse leven. Soms kun niet de keuzes maken of besluiten nemen die je wilt. Zorg dat je je gevoel van vrijheid bewaart, om in vrijheid op druk van buiten te reageren. Alleen als je je vrij voelt kun je een persoonlijk antwoord geven op druk. Beantwoord je druk van buiten met nog meer druk, dan schaad je jezelf. Je bent dan niet in staat een creatief antwoord te geven op de uitdagingen die op je afkomen.

Incasseer tegenslag

Als je rekening houdt met tegenslagen, dan komen ze minder hard aan. Het legt minder druk op jezelf. Je verlangt niet naar een perfect leven. Je bent beter in staat prioriteiten te stellen en kunt je richten op een beperkt aantal doelstellingen. Hoe minder doelstellingen je hebt, hoe minder je kan mislukken. Deins er niet voor terug om een van je hobbies op te geven om bijvoorbeeld meer tijd over te houden voor je gezin. Probeer dat wat je niet kunt veranderen te aanvaarden zodat je geen energie verliest aan negatieve gevoelens. Als je met tegenslagen kampt, weet dan dat er altijd wel iemand is die er erger aan toe is. Zoek steun in de manier waarop die persoon met zijn tegenslagen is omgegaan, en zoek uit of je er iets uit kan leren. Probeer bij een tegenslag het “hoofdstuk af te sluiten”. Wat gebeurd is kun je niet meer veranderen. Daarom komt het soms van pas om je op iets helemaal nieuws te richten. Op die manier kan je je mentaal richten op andere dingen, waardoor je weer positieve energie krijgt en de negatieve ervaringen uit het verleden verdwijnen. Zoek na het verwerken van de tegenslag uit welke les je kunt trekken. Bij volgende tegenslagen ben je dan beter voorbereid omdat je je problemen beter kan doorgronden. Dit maakt je sterker.

Wat verwacht je?

Teleurstellingen komen voor uit je eigen verwachtingen. Hou je verwachtingen realistisch. Weet wat je zelf kunt , weet wat je redelijkerwijs van een ander kunt verwachten. Hou de menselijke maat in het vizier. Dit voorkomt teleurstellingen

Wees nieuwsgierig

Wees nieuwsgierig en zet anderen aan tot nieuwsgierigheid. Laat dat wat je al weet buiten beschouwing en focus je op je vragen. Leg je persoonlijke vragen aan anderen voor en wees nieuwsgierig naar hun reacties. Nieuwsgierigheid naar dat wat een ander kan toevoegen levert meer op dan de zekerheid van je eigen gelijk.

Zoek de oorzaak

Zoek altijd eerst de oorzaak van een probleem. Bestrijd geen symptomen maar vraag net zolang (bij jezelf) door tot je het werkelijke probleem te pakken hebt! Een scherpe omschrijving van het probleem (diagnose) draagt de oplossing (medicijn) in zich.

Neem afstand van de oplossing of het antwoord

Is je vraag beantwoord? Heb je een oplossing gevonden? Test hem dan! Vraag je zelf eerlijk af of de oplossing werkelijk het antwoord is op jouw vraag of probleem. Is dit werkelijk wat nodig is? Gaat het werken?

Waakzaam wachten

Een antwoord op een vraag of dilemma hoeft zich niet meteen aan te dienen. Alles heeft zijn tijd. Als de vraagstelling scherp is kan de tijd zijn werk doen. Het komt dan aan op waakzaam wachten. Dat is doorgaan met een open en alerte blik. Op een onverwacht moment, uit een verrassende hoek kan dan een antwoord komen. In de loop der tijd kan ook duidelijk worden hoe ogenschijnlijk “losse” aangelegenheden met elkaar verbonden zijn.

Respecteer je wachter

Sta je voor een ingrijpende beslissing? Heb je die weloverwogen? Grote kans dat je wachter op de drempel actief wordt. Het is je innerlijk stem die kritische vragen stelt. Kun je het wel? Gaat het wel werken? Loopt dit goed af? Doe ik hier goed aan? De wachter remt je. Neem hem serieus. Luister naar zijn boodschap. En vraag je tegelijkertijd af of zijn vragen je tot hulp zijn. Luister als de vragen je tot hulp zijn. Je voelt dat omdat ze energie geven. Blokkeren ze je luister dan niet en zet door.

Vergeven doe je voor je zelf

Vergeven is ophouden het tijdelijke te vereeuwigen. Vergeving is het vermogen om bewust te kiezen voor een positieve beslissing. Het is het loslaten van de hoop dat het anders kon, of anders moest. Het is het uitspreken van je (niet gerealiseerde) verwachtingen en je teleurstelling. Als je verwachting wordt bijgesteld is vergeven eenvoudiger. Verplaats je in een ander die jou onrecht heeft aangedaan. Iedereen, wat hij of zij ook gedaan heeft, heeft daarvoor een reden. Niemand doet iets om slecht te zijn. Probeer te begrijpen wat de motieven zijn. Door de te begrijpen wordt je negatieve emotie minder. Met begrijpen begint het vergeven. Te vroeg of kunstmatig vergeven werkt niet. Iedere keer als je boosheid terug komt voel je je schuldig omdat je immers al hebt vergeven. Vergeven betekent niet goedkeuren. Door vergeven kun je zelf verder. Je neemt het heft zelf in handen. Door niet te vergeven voed je het negatieve en zet je jezelf vast. Met rancune doe je jezelf meer kwaad dan degene tegen wie je haat koestert. Laat los en move on.